Bolalarda Stress Holatining Kelib Chiqish Xususiyatlari

ANALYTICAL JOURNAL OF EDUCATION
84
Kattalar singari, bolalarda ham stress ularning shaxsiy resurslari atrof-muhitga 
yetarlicha moslasha olmasa, ya'ni tashqi omillar bolaning moslashish qobiliyatidan oshib ketganda 
paydo bo'ladi. Odatda, bola duch keladigan tashqi talablar, odatda, kattalar hayotida paydo bo'lishi 
oq "stressli" bo'ladi, ammo bu haqiqat bola hech qachon 
Bolaning ichki omillariga qarab, uning hissiyotlari va stress holatlarini keltirib chiqarish uchun 
ishlar yetarli bo'lishi mumkin. Xuddi 
shunday, yoshingiz ulg'aygan sari, o'zingizning qobiliyatingizdan kattaroq mas'uliyat, oilaviy 
onangizdan ajralishga guvoh bo'lish ham stressni keltirib 
mkin. Yaqin qarindoshi tomonidan og'ir kasallikdan o'lishi yoki 
azoblanishi, birodarning tug'ilishi, kasalxonaga yotqizilish davrlari, maktab sharoitidagi 
o'zgarishlar yoki do'stlari, tengdoshlari bilan muammolar kabi boshqa jihatlar ham bolani stress 
Bolalardagi tashvish va stressning manbai maktabdagi 
muammo, oiladagi o'zgarishlar yoki do'st bilan to'qnashuv kabi tashqi narsadir. Tashvishli his-
a bosimlari, masalan, maktabda yaxshi ishlashni yoki 
tengdoshlari bilan bo'lishishni xohlash mumkin. Bolalarda stressning ba'zi sabablari 
quyidagilardan iborat: Oiladagi katta o'zgarishlar. Bolalarda stressni keltirib chiqarishi mumkin 
iy o'zgarishlar orasida ajralish, oilada o'lim, ko'chib yurish, hatto yangi oila 
a’zolarining tug'ilishi ham mavjud. Ushbu seysmik siljishlar bolaning dunyosini to’sib qo'yishi va 
bu bola hayotida katta stresslarni kreltirib chiqaradi. Asosiy hayotiy o'zgarishlar sizning 
bolangizning xavfsizlik hissini siqib chiqarishi va uni xavotir va tashvishlantirishi mumkin. Misol 
uchun, yangi oil a’zosi bolani qo'rqitishi va hasad qilishni his qilishiga sababchi bo’ladi. Oilada, 
boshqa birovning o'limi, chalkashlik va qayg'u, 
shuningdek tashvish va stressni keltirib chiqarishi mumkin. Haddan tashqari to'ldirilgan jadvallar. 
Farzandingiz doimo bir faoliyatdan ikkinchisiga o'tayotgan bo'lsa, ayniqsa, u har safar bir necha 
turishi kerak bo'lgan bola kabi hissiyotni his etishi mumkin bu esa bola uchun juda 
og’ir. Bolaning kun tartibini har doim ham tig’iz rejalashtirish maqsadga muofiq ema chunki bola 
hali bunchalik zo’riqishlarga va jismoniy , ruhiy charchashlarga tayyor emas. Undagi energiya 
kuchli bo’lishi mumkin lekin u buni zo’riqishlarga sarflamasligi lozim va aksincha unga ba’zan 
xoxishlarni inobatga olgan holda yondashish ancha yaxshi samara beradi. 
o'ziga bosim. Ko'pgina bolalar maktabda yaxshi o’qishni xohlayotganida tashvishlanish va 
ular boshqa bolalar bilan moslashishda biroz 
o'zidan paydo bo'ladigan bosim va 
saga ega bo'lmaslikdan qo'rqadigan bolalarda ayniqsa 
stresslar ko’p uchraydi. Kattalar tomonidan 
bosim o'tkazish holatlari bo’lmasa ham bolani tengdoshlari tomonidan turli hil ruhiy 
rbalar berilishi stressni keltirib chiqarishi mumkin. Ya’ni bola sinfdoshlari tomonidan ajratib 
qo’yolishi, o’zi yoki yaqinlarining nuqsonlari sabab kamsitilishi bola ruhiyatiga zarba beradi va 
rib yuboradi. 
Bola kundalik hayotida dahshatli yangiliklar, Tabiiy ofatlar, terrorizm va zo'ravonlik haqidagi 
bezovtalik holatini kuchaytiradi va 
olib kelishi mumkin. Bola tomosha qiladigan dahshatli 
film yoki kitob. Badiiy hikoyalar bolalardagi xavotir va tashvishga ham sabab bo'lishi mumkin. 

---