Болалар ва ўсмирларни жисмоний ривожланиш кўрсаткичларини текшириш ва баҳолаш усуллари

Ўғил болалар учун бу формулага кўпинча қов ва қўлтиқ остидаги жунларнинг ўсганлик даражасини (масалан: Р_о, Ах₁ кўринишида, бу демак текширилувчи болада қов соҳасида туклар ҳали чиқмаган, қўлтиқ остида эса, 1 даражали яъни битта-яримта ўсиш бор деганидир).
Қиз болаларнинг жинсий ривожланишини ифодалашда кўкрак безининг ривожланганлиги, менструация циклининг бошланиш вақти яъни менархе қўшилади (масалан: Р₂, Ах₂ Ма₂, Ме₁₃ - бу дегани, текширилувчи қиз болада қов ва қўлтиқ ости соҳасида 2 даражалик ривожланиш, сут бези кўкракдан кўтарилган, менструация эса, 13 ёшдан бошланган демакдир).
Болалар ва ўсмирларнинг жисмоний ривожланиш кўрсаткичларини баҳолаш ишлаб чиқилган жисмоний ривожланиш стандартлари билан таққослаш орқали бажарилади.
Болалар ва ўсмирларнинг жисмоний ривожланиш стандартлари болаларнинг жинси, ёши, миллати ва яшаш жойига боғлиқ бўлади. Шунинг учун жисмоний ривожланиш ҳолати ҳақида хулоса чиқаришда, масалан: Агар шаҳар шароитидаги бола учун қишлоқ жойларида яшайдиган болаларнинг стандартлари билан таққосланса, олинган натижа нотўғри хисобланади. Жисмоний ривожланиш стандартларини тайёрлаш учун текширишлар ўтказилади ва олинган натижаларни математик ишловдан ўтказилади.
Бунинг учун олиб бориладиган текширишларда кам деганда ҳар бир жинс ва ҳар бир ёш, бир ҳил миллат ва бир жойда яшайдиган 100 та болаларда олиб борилиши керак бўлади. Жисмоний ривожланиш стандартларини ишлаб чиқиш учун олинган маълумотлар статистик ишловдан ўтказиш усули ва олинган стандартларнинг қийматлари ёки регрессия шкаласи, ёки центил шкаласи, ёки биологик ривожланиш стандартлари кўринишида расмийлаштирилиши мумкин.
Болаларнинг жисмоний ривожланишни шахсий тарзда баҳолаш учта усулда бажарилиши мумкин: яъни регрессия шкаласи бўйича, комплекс схема бўйича ва центил шкаласи бўйича).

1.