Бола шахсида салбий ўзгаришларни келтириб чиқарувчи ташқи таъсирларнинг психологик-педагогик асослари

Бола шахсида салбий ўзгаришларни келтириб чиқарувчи ташқи таъсирларнинг психологик-педагогик асослари 
270 
Оилавий муносабатлар, ташқи муҳит ва ўсмир шахсининг ички дунёси бир-
бирига чамбарчас боғлиқ бўлиб, унинг хулқ-атвори характерини белгиловчи 
асосий омилдир.
Хулоса қилиб таъкидлаганда, ижтимоий-психологик омилларидан: оилада 
маънавий соғлом муҳитни яратиш, болага унинг шахси шаклланишига ёрдам 
бериш, маънавий дунёқарашни бойитишда болани ёшлигидан ўқиб ўрганишга 
одатлантириш; ёшликдан ҳалоллик, тўғрисўзлик, меҳнатсеварлик фазилатларини, 
инсон қадр-қиймати, вафо, садоқат, сабр-қаноат, шукроналик туйғуларини 
шакллантириш; ўғил болаларга хақиқий эр-йигитларга хос хусусиятларни, қиз 
болаларга аёлларга хос шарм-хаё, андиша, камтарлик, миллий қадриятларга 
садоқатни сингдириш лозим.
Фойдаланилган адабиётлар: 
1.Каримова 
В.М. Ёшларда ўзбек оиласи тўғрисидаги ижтимоий 
тасаввурлар: Псих. фан. док. .. дис. – Т.: ТошДУ, 1994.- 309 б. 
2.Каримова. В.М. Оилавий ҳаёт психологияси: Ўқув қўлланмаси. - Т.. 2006.- 
142 б. 
МЕҲНАТ ФАОЛИЯТИНИНГ ШАХС ХУЛҚ-АТВОРИ 
ШАКЛЛАНИШИ ВА ПСИХОЛОГИК ЖАРАЁНЛАРНИ КЕЧИШИДА 
ТУТГАН ЎРНИ 
 
Шарипова Иродахон Мамиржоновна 
Андижон вилояти Марҳамат тумани 47- сонли ИДУМ психологи 
 
Психология фанининг марказий категорияси ҳисобланмиш шахс ижтимоий 
ҳаётнинг барча соҳаларида муайян функнияларни бажариш орқали жамиятнинг 
тараққиётига ўз ҳиссасини қўшиб келмоқда. 
Баркамол авлод камолоти ғоясини турмушга татбиқ этиш учун 
истиқлолнинг дастлабки кунлариданоқ миллий маьнавият, миллий таълим иа 
тарбия муаммоларини ҳал қилишга жиддий эътибор берилмоқда. Маълумки, 
таълим-тарбия онгнинг маҳсули ва онгнинг даражаси бўлиш билан бирга онгнинг 
ривожини ҳам белгилайдиган омилдир. Сир эмаски, инсоннинг хулқ-атвори 
ўзгарувчап ва ранг- баранг бўлиб, унинг индивидуал хусусиятлари, ўзига хос 
«услубларининг манжудлиги ҳеч қачон ва ҳеч кимда ҳеч қандай шубҳа 
туғдирмайди. Бироқ бу хулқ-атворнинг хилма-хиллиги унинг чексиз дегани эмас, 
зеро инсонларнинг ўзаро мулоқот, ўзаро муносабати, уларни турли ижтимоий 
гуруҳларга қўшилиши, яшаши учун илиқ психологик муҳитнинг сақланиши 
заруратдир. Маълумки, ҳар бир жамият ўзининг қатъий белгилан ган ижтимоий 
хулқ-атвор дастурлари тизимига ва жамоатчилик фикри, одатлар, ахлоқий 
тамойиллар, анъаналар кучига таянунчи хулқ-атвор қоидаларига эга. 
Бугунни кунда ёшларни ҳар томонлама етук шахс қилиб тарбиялаш 
жамиятнинг асосий муаммоларидан бири саналади. Очиқ ахборот хуружининг 
шиддатли босими жамият олдидаги бу муаммони янада мураккаблаштириб 

---