Боб. Меҳмонхоналарнинг ходимларини бошқариш

Ходимлардан бирига алоҳида эътиборни қаратиш. Қўл остингиздаги ходимлардан бирига, энг маъқули - паст лавозимлардан бирини эгаллаб турган ходимга эътиборни қаратишга ўзингизни мажбурланг. Уни кузатинг, у нималар ҳақида ўйлашини, унинг қизиқишлари, хоҳиш-истакларини тасаввур қилинг, унинг тақдири билан қизиқинг - шунда сизда бирдан ана шу кишига нисбатан жонли қизиқиш пайдо бўлади. У билан норасмий вазиятда мулоқот қилишингиз осонлашади, тез орада унда ўзингизга нисбатан ишонч пайдо бўлганини ҳис қиласиз. Аммо, энг муҳими - ўзингиздан маънавий қониқиш ҳиссини туясиз.
Ўз фикрига «зўрлик» қилиш. Нима учундир жинингиз суймаган ёки ҳатто очиқ-ойдин ёқтирмайдиган ходимингизда ижобий фазилатларни топишга
186
ҳаракат қилинг. У ҳақда шу пайтгача янглиш фикрлаганингизга ўзингизни ишонтиришга урининг. Агар шунга эриша олсангиз, мазкур ходим билан тил топишган бўласиз.
Кутилмаган қарор қабул қилиш. Ходим раҳбардан одатда нима кутади? Унинг ўзини жазолашини. Инсофсиз, интизомсиз ёки қолоқ ходимга раҳбар қандай муносабатда бўлади? Табиийки, уни ёқтирмайди ва унга ишонмайди. Бу жавоблар исбот талаб қилмайди. Шунга қарамай, улардан воз кечинг, айниқса, ходимингиз ўзининг «омадсизлиги»га тан берган ва сиздан ўзига нисбатан ишонч у ёқда турсин, яхши сўз ҳам кутмаётган бўлса. Уни вақтинча бошқалардан устун қўйинг. Унга масъул топшириқ беринг. Буни барчанинг кўз ўнгида қилинг ва у мазкур топшириқни бажаришига ишонч билдиринг.
Ходимга қанот бахш этадиган бундай қарорлар жуда кучли тарбиявий таъсирга эга. Машҳур педагог Макаренко шундай усуллардан фойдаланган: у ишониш мумкин бўлмаган одамга - собиқ ўғрига моддий бойликларни ишониб топширган. Аммо бундай таваккалли қарорни фақат топшириқ бераётган ходимингиз сизнинг ишончингизни юксак баҳолашига ишончингиз комил бўлган тақдирда қабул қилиш мумкин.
Олдиндан мақташ. Ходимга топшириқ берар экансиз, унинг бажарилишига тўлиқ ишончингиз комил бўлмаса, уни мақташингиз, бундай масъулиятли топшириқни ундан бошқа ҳеч кимга ишона олмаслигингизни айтишингиз мумкин. Орадан маълум вақт ўтгач, бу мақтовингиз нишонга урганига ишонч ҳосил қиласиз: ходим тиришқоқлик билан топшириқни бажаради.