Боб. Меҳмонхоналарнинг ходимларини бошқариш

Ходимларни баҳолаш мезонлари
Маълумоти ва ишлаб чиқариш соҳасидаги тажрибаси:

• 
  мустақил тарзда, кимнингдир раҳбарлиги остида ишлаш;
  
• 
  ишлаб чиқариш харажатлари учун жавобгарлик;
  
• 
  ходимларни бошқариш;
  
• 
  бошқалар билан бирга ишлаш.
  

Хулқ-атвори (ўзини тутиши):

• 
  ташқи кўриниши;
  
• 
  ўз кучига ишончи (манманлик, ишонтирарлик ва мустақиллик);
  
• 
  мослашувчанлик ва киришимлилик;
  
• 
  босиқлик.
  

Мақсадга интилувчанлиги:

• 
  хизмат бўйича кўтарилиш истаги (амалга қизиқиши);
  
• 
  ташаббускорлик;
  
• 
  топшириқларни бажаришга тайёрлик;
  
• 
  тиришқоқлик;
  
• 
  ўз билими ва маълумотини ошириш қобилияти.
  

Интеллектуал қобилияти:

• 
  зеҳни (зийраклиги);
  
• 
  асбтракт фикрлаш қобилияти;
  
• 
  менежернинг ҳаракатларига муносабати;
  

191

• 
  фикрлаш даражаси;
  
• 
  музокара олиб бориш қобилияти.
  

Сўзлашиш услуби:

• 
  топқирлик;
  
• 
  кўп сўзлилик;
  
• 
  ўз фикрини аниқ баён этиш.
  

Ўзига хос хусусиятлари.
Касбий лаёқати.
Кадрлар танлаш таомилининг самарадорлиги ҳар хил усуллари ёрдамида оширилади. Агар ходимларни танлаш корхона доирасида амалга оширилаётган бўлса, бу усуллар штат ҳаракатисиз ёки штат ҳаракати билан бўлиши мумкин. Биринчи тоифага мансуб усулларга қуйидагилар киради:

• 
  иш ҳажмининг оширилиши;
  
• 
  корхонадаги иш вақтининг узайтирилиши;
  
• 
  меҳнат таътили муддати бошқа вақтга кўчирилиши;
  
• 
  ишга қабул қилинаётган одамларни ўқитиб-ўргатиш.
  

Корхона доирасида кадрлар ҳаракати билан қуйидаги усуллар боғлиқ:

• 
  ишлаб чиқариш доирасида тайинлаш (қабул қилиш);
  
• 
  бошлиқ таклифига кўра хизмат бўйича кўтариш;
  
• 
  кадрларни изчил ривожлантириш (ўқитиб-ўргатиш, малакасини ошириш ёки ўзгартириш, иш жойини ўзгартириш).
  

Корхонадан ташқарида пассив танлаш амалга оширилиши мумкин:

• 
  номзодлар ташриф буюриши;
  
• 
  номзодларга картотека юритиш;
  
• 
  ишга олиш ҳақидаги аризаларга ишлов бериш;
  
• 
  раҳбарият ёрдами;
  
• 
  вақтинчалик ишга олиш;
  
• 
  меҳнат шартномаси.
  

Корхонадан ташқарида ходимларни фаолроқ танлаш қуйидагиларни ўз ичига олади:

• 
  эълонлар тахтаси;
  
• 
  корхона ходимлари ёрдамида ёллаш;
  
• 
  реклама ва плакатлар ёрдамида танлаш;
  
• 
  кадрлар бўйича консультант штатини жорий этиш;
  
• 
  газетада эълонлар бериш.
  

Шундай қилиб, қайд этиш мумкинки:

• 
  кадрларни танлашнинг интуитив услублари бозор иқтисодиёти шароитида меҳнат жамоаларини шакллантириш учун мақсадга мувофиқ эмас;
  
• 
  ходимларни танлаш соҳасидаги кадрлар сиёсати ўзгарди;
  
• 
  ходимларни танлаш фақат режали асосда амалга оширилиши лозим;
  

192

• 
  меҳнат ресурсларини режалаштириш жараёнида кадрларнинг мавжудлиги, келажакда уларга туғиладиган эҳтиёж аниқланади ва уларни ривожлантириш дастурлари ишлаб чиқилади;
  
• 
  кадрларни танлаш учун ишчи кучининг ички ва ташқи бозорларидан фойдаланилса, мақсадга мувофиқ бўлади.
  

9. 
   Ходимларни баҳолаш
   

Биз ходимларни ишга жалб қилиш бўйича компания ўтказдик. Энди олинган аризалар бўйича номзодларни баҳолаш, яъни муайян лавозимга қайси номзод кўпроқ мос келишини аниқлаш лозим.
Ташкилот раҳбарияти у фирма стратегиясини амалга оширишга қодир одамларни тўғри танлаш учун, шунингдек, ходимлар ишда ўзини яхши ҳис этиши ва бу иш уларнинг қобилияти ва имкониятларига мос келиши учун жавоб беришини доим ёдда тутиши керак.
Ходимларни баҳолаш - шахснинг ишбилармонлик ва шахсий фазилатлари лавозим ёки иш ўрни талабларига мувофиқлигини аниқлашга йўналтирилган изчил жараён.