Боб. Бизнес субъекти, ундан манфаатдор тарафлар ва ташқи муҳИТ

Қобилият - шахснинг индивидуль характери бўлиб, у шахснинг маълум бир фаолиятни ижобий ташкил этиш, юритиш ва якунлашни таъминловчи хусусиятдир. Ушбу хусусият бизнесменда бўлмаслиги ҳам мумин. Чунки ҳамма ҳам қобилият билан туғилмайди. Бозор иқтисодиётида мулкни бошқаришнинг ижобий жиҳатларидан бири мулкдорнинг қобилиятли, ишончли ва ташкилотчилик маҳоратига эга шахсни ўз бизнес фаолиятини юритиш учун эркин ёллаш ҳуқуқи ҳамда имкониятининг мавжудлиги ҳисобланади. Шу боис бизнесмен агарда ўзида қобилият бўлмаса, ўз бизнес фаолиятини юритиш учун қобилиятли ва ишончли шахсни ёллаб ишлатиши ижобий натижани таъминлашининг асосидир. Лекин ҳар қандай шароитда ҳам фаолиятни назорат қилиб бориш мулкдор (маблағ эгаси)да бўлмоғи зарур.
Бизнеснинг натижаси ижобий бўлиши, корхона рақобатга бардош бериши ва иқтисодий қийин вазиятларда тўғри йўл топиши учун зарур ўлган навбатдаги нарса бизнесмен ва унинг мулк бошқарувчиси билими ҳисобланади.
Б
и
л
и
м
боғлиқликни англаш ва унинг мазмуни ўзлаштиришдир. Бизнес юритиш даврида содир бўлган, бўлиши мумкин бўлган воқеа, ҳодисалар ўртасидаги боғликдикни англаши, улар сабабларини аниқлаши натижасида бизнесмен ёки унинг иш бошқарувчиси (менеджери) фаолият самарали бўлиши учун тўғри йўл топа олиша ёрдам беради.
Фақат билим раҳбарлик ва фаолият самарадорлигини тўлиқ таъминлаш учун етарли эмас. Билимнинг кейинги босқичи шахснинг малакасини мустаҳкамлаши ҳисобланади. Шу сабабли бизнесмен ёки унинг менеджери ташкил этилган бизнес тури бўйича малакага ҳам эга бўлиши талаб этилади.
Малака бу - муаййан касб, ишни яхши ўзлаштиришнатижасида орттирилган маҳоратдир. Билим ва малаканинг етарли, мукаммал бўлиши шахснинг ўзига ҳамда амалга ошираётган иши натижасига ишончини оширади. Ишонч эса бошланган иш муваффақиятнинг калити ҳисобланади. Шунинг учун ишлаб чиқариш билан шуғулланувчи бизнесмен қайд этилган хислатларга эга бўлиши, уни пухта эгаллаши ёки менеджерлик учун шундай шахсни топиб ёллаши зарур бўлади.
Бизнеснинг иккинчи тури бу савдо фаолияти ҳисобланади. Савдо фаолияти - маҳсулот ва товарлар айирбошлаш, тақсимлаш ва истеъмоли жараёнларини ташкил этиш билан боғлиқ фаолиятдир. Унинг асоси товар айирбошлаш ва товар-пул муносабатларига қурилади. Барча савдо жараёнлари улгуржи, майда улгуржи, чакана савдо шаклларида амалга оширилади.
Бизнеснинг ушбу фаолият тури билан шуғулланиш жуда кўп маблағ талаб этмаслиги, сарфланган капиталнинг тез қопланиши сабабли анча йирик йўналиш ҳисобланади. Шунинг учун ҳам кўпчилик бизнес билан шуғулланишни бошловчилар дастлаб ўз фаолияти чакана савдодан бошлайди. Аммо улар сонининг кўплиги сабабли бозорда рақобат кучли бўлади.
Бизнеснинг моддий бойлик яратмайдиган тури бу хизмат кўрсатиш фаолияти ҳисобланади. Лекин хизмат кўрсатиш фаолияти жамият аъзоларининг кўпчилик қисми фойдаланадиган ва аҳолининг барча қатламларини қамраб оладиган фаолият ҳисобланади.