Bitiruv malakaviy ish Mavzu: Erkin Vohidov lirikasi: badiiy mahorat va uslubiy individuallik

Erkin Vohidov nomi XX asr o‘zbek she’riyatida aruz nomi bilan birga tilga olinadi. O‘zbekiston Qahramoni sevimli shoirimiz Abdulla Oripov ta’biri bilan aytganda, “Mumtoz adabiyotimizning oltin eshiklari abadiy bekiladi, deya karomat qilishayotganida yosh avlod orasida birinchilardan bo‘lib Erkin Vohidov aruzning tabbarruk ostonasida posbon yanglig‘ paydo bo‘ldi”. Darhaqiqat, shoir she’riyati o‘ziga xos mumtoz an’analarni davom ettirgan, turli janrlar va poetik shakllarga, chuqur falsafiy mushohadaga, ramziy poetik timsollarga, o‘tkir va samimiy satirik yumor yo‘g‘rilgan hajviyotga nihoyat darajada boydir. Shoir rang-barang metaforik vositalarga asoslangan betakror she’riyati bilan xalqimizning yuragida chuqur joy qoldirdi. Teran mazmunga va turli poetik janrlarga boy, serma’no va kuchli she’riyat shoirning asosiy badiiy merosidir. Uning she’rlarida metafora asosiy tasvir vositasi ekanligi yaqqol ko‘zga tashlanadi. Erkin Vohidovning “Bag‘ishlov” she’ridagi quyidagi misralar buning isbotidir:

Umrim agar bog‘ bo‘lsa, siz

Bog‘bonisiz, elim,

Tutdim, oling, – o‘z bog‘ingiz

Sharbat, gulobidir.

Shoir an’anaviy metafora – inson umrini bog‘ga o‘xshatish asosida, shoir umrini ham bog‘ga qiyoslaydi, biroq bu bog‘ni yaratgan bog‘bon shoir nazdida eldir, u o‘z she’rlarini elga – “bog‘ingiz sharbat, gulobidir”, “eng go‘zal gullar gul barglaridan yig‘ib olingan sharbat” deya taqdim qiladi. Erkin Vohidov she’r, shoirlik, she’riyat mavzusini ko‘p bor qalamga olarkan, she’rlarining birida she’riyatni o‘ziga “Azizu oshino tutib, Sahar cho‘lponidek jozib, Sochibdirsan ziyo menga” deydi va unga nisbatan “sahar cho‘lponi” – tong yulduzi metaforasini qo‘llaydi. Darhaqiqat, shoir she’riyatda o‘xshatish mahoratiga ega noyob iqtidor sohibi ekanligi, uning dastlabki she’rlaridayoq yaqqol namoyon bo‘lgan:

Ufqlarga qo‘yib guldasta,

Tog‘ ortidan ko‘tardi-da bosh,

Pastga boqdi cho‘qqidan asta,

Oltin qalam tutgan bir naqqosh.

Har nuqtaga sayqal berib u,