Биринчи маъруза

Java ўрганишга осон
Унинг хар қандай систамага мостлашувчанлигига қўшимча равишда Java ўрганишга хам жуда осон тил хисобланади. Java аввалдан яратилаётган вақтда унинг асосий мақсадлари олдин хам айтиб ўтилганидек: коднинг кичик ва оддий, ёзишга осон, осон компиляцияланадиган, хатоликларга осон текшириладиган ва хаммасидан хам яхшиси ўрганишга осон дастурлаш тили қилиб яратиш бўлган. Уни ўрганишга осонлигинининг сабабларидан яна бири дастур кодининг кичик бўлишидир. Албатта кичкина код орасидаги хатони топиб олиш хам нисбатан осонроқ бўлади.
Java нинг асоси C ва C++ дастурлаш тилларидан олинган. Агар сиз ушбу дастурлаш тилларидан хабардор бўлсангиз Java ни ўрганиш сиз учун анчагина осон бўлади.
Гарчи Java C ва C++ дастурлаш тилларига кўп жихатдан ўхшаш бўлса хам, бу тилларнинг энг қийин қисмлари Java га олиб ўтилмаган. Лекин шунга қарамай Java нинг имкониятлари C++ никидан умуман қолишмайди. Java да умуман кўрсаткич (pointer) ва кўрсаткичлар арфиметикаси деган тушунча йўқ. Унда қатор (string) ва массивлар хам хақиқий объект кўринишида яратилинган. Хотирани бошқариш Java да автоматик равишда амалга оширилади. Албатта тажрибали дастурчилар учун ушбу қоидаларга кўникиш аввал бошда бир қанча қийинчиликлар туғдириши мумкин. Лекин дастурлашни ўрганишни эндигина бошлаётганлар учун ушбу қоидалар Java ни ўрганишни анчагина осонлаштиради.
Хар холда, Java ўрганишга осон дастурлаш тили қилиб яратилган бўлсада, аввалда умуман дастурлаш билан шуғулланмаганлар учун ушбу дастурлаш тили жуда хам қийин бўлиб кўриниши мумкин (масалан HTML га нисбатан). Лекин хеч қандай хавотирга ўрин йўқ. Java дастурлашни ўрганишни янги бошловчилар учун хам энг яхши тил хисобланади.

Java да дастурлашни бошлаш.
Менимча Java нинг тарихи ва унинг устунликлари тўғрисидаги қуруқ гап сўзлардан чарчаган хам бўлсангиз керак. Демак ушбу дарснинг иккинчи ярмида хақиқий дастурлаш билан танишамиз. Биз икки хил дастур яратишни режалаштирдик: биринчиси оддий ўзи ишлайдиган; иккинчиси эса Applet яъни Internet да ишлатиладиган дастур; Шу билан бирга ушбу икки дастур жуда хам оддий, бу дастурлар сизга қандай қилиб Java да дастур ёзиш, уларни компиляция қилиш ва ишлатиш хақида тушунча беради.