Bilimlendiriw ministirligi

5. Bulshıq ettin’ sharshawı.
Sharshaw protsessi degenimizde biz kletkanın’, organnın’ ha’m organizmnin’ belgili bir fizikalıq jumıstan keyin waqıtsha jumıs qa’biletliginin’ to’menletiw ha’m waqıttın’ o’tiwi menen bul qa’biletlilikti qaytadan tikley alıw protsessine ataymız.
Eger bo’leklenip alıng’an bulshıq et preparatına induktsion tok penen sekundına 1-2 ret ta’sir jasasaq ha’m onın’ juwap reaktsiyasın kimografta jazıp alsaq to’mendegidey jag’daydı bayqaymız. Bunda ta’jiriybenin’ da’slepki basqıshında bulshıq ettin’ qısqarıwı o’sip baradıda, belgili bir momentke kelgende bir qa’lipte saqlanadı ha’m bul jag’day bir qansha waqıt dawam etedi son’ onın’ qısqarıwı kem-kemnen to’menley baslaydı ha’m pu’tkilley qısqarmay qaladı yag’nıy bulshıq ette tolıq sharshaw protsessi payda boladı. Son’ waqıttın’ o’tiwi menen bulshıq et bir qansha dem alıp onın’ qısqarıw uqıplılıg’ı qaytadan ku’sheyedi yag’nıy qa’lpine keledi. Bulshıq ettin’ sharshawına sebepshi bolatug’ın jag’day onın’ qısqarıwı waqtında zat almasıwdın’ ku’sheyiwine baylanıslı bolg’an og’an zıyanlı sut kislotasının’, fosfokislotasının’ ko’beyiwi bolıp tabıladı. Bunnan tısqarı bulshıq et jipshelerinde kislorod ha’m azıqlıq zatlar mug’darı azayadı.

Sınaw sorawları

1. Nerv ha’m bulshıq et tkanının’ fiziologiyalıq qa’siyetin anıqlan’?
2. Qozıwdın’ belgileri qanday?
3. Nerv jipshesinen eki ta’repleme qozıwdın’ o’tiwin qalay sıpatlaysız?
4. Kese jolaq bulshıq et tkanının’ du’zilisi qanday?
5. Kese jolaq bulshıq et tkanının’ tiyqarg’ı xızmeti qanday?
6. Bulshıq et qısqarg’anda energiya nenin’ esabınan jumsaladı?
7. Tetanustın’ qanday tu’rleri bar?
8. Tegis bulshıq et tkanının’ tiykarg’ı xızmetlerin aytın’?
9. Aktiv dem alıs degenimiz ne?
A’debiyatlar

1. M.A. Ajibekov, T.B. Eshanov “Adam ha’m haywan fiziologiyası” I-II tom “Bilim” No’kis-1998 j.

4. 
   A. B. Kogan “Fiziologiya cheloveka i jivotnıx” I-II chast Moskva, “Vısshaya shkola” - 1984 j
   

3. A.D.Nazdrachёv. Fiziologiya vegetativnoy nervnoy sistemı. L. 1983
4. A.D. Nozdrachёv. M.P.Chernısheva. Vistseralnıe refleksı. L. 1989
5. O.G. Baklavatjyan. Tsentralnıe mexanizmı gemeostaza. Chastnaya
fiziologiya nervnoy sistemı. L.1983 s.216-312.