Bilim Ta’l Ta’l “oliy m sohasi: lim sohas lim yo’na oliy V t y matem

6.3.
 
Tashqi iqtisodiy faoliyatni tavsiflovchi ko’rsatkichlar
TIF statistikasi iqtisodiy hodisalarning vaqt va fazoda taqqoslamasligini 
ta’minlash uchun ularni joriy baholardan tashqari o‘zgarmas (taqqoslama) 
baholarda ham ifodalaydi. Shunday qilib, TIF statistikasi vazifalari va mazmuni 
jihatdan buxgalteriya va operativ uchyotdan hamda boshqa tarmoq statistikalaridan 
farq qiladi. Uning qo‘llanish joyi keng va murakkabdir. 
Iqtisodiyotni erkinlashtirish sharoitida TIF statistikasi oldida quyidagi 
muhim vazifalar turadi: 
1.
Tashqi iqtisodiy faoliyatni, boshqarishni va keng jamoatchilikni 
haqqoniy statistik ma’lumotlar bilan ta’minlash. 
2.
Iqtisodiyotni erkinlashtirish sharoitida xalqaro iqtisodiy aloqalarni har 
tomonlama keng qamrovli ifodalovchi yangi statistik ko‘rsatkichlar tizimini 
ishlab chiqish. 
3.
Mamlakatimiz turli tarmoqlari iqtisodiy faoliyatini chet el 
mamlakatlari iqtisodiyoti bilan muvofiqlashtirish yordamida yuzaga keladigan 
iqtisodiy samaradorlik ko‘rsatkichlarini aniqlash va tahlil qilish. 
4.
Chet el mamlakatlari bilan iqtisodiy aloqalar samaradorligini oshirish 
manbalarini va omillarini aniqlash. 
Tashqi iqtisodiy aloqalarni tahlil qilishda makroiqtisodiy statistika quyidagi 
ko’rsatkichlarni hisoblaydi. 
xalqaro savdo-sotiqni tavsiflovchi ko’rsatkichlar; 
xalqaro ishlab chiqarish kooperatsiyasini tavsiflochi ko’rsatkichlar; 
xalqaro kapital migratsiyasini ifodalovchi ko’rsatkichlar; 
xalqaro ishchi kuchi migratsiyasini tavsiflovchi ko’rsatkichlar; 
o’zaro to’lovlar va hisob valyutalari operatsiyalarini ifodalovchi ko’rsatkichlar. 
Xalqaro iqtisodiy munosabatlarda savdo-sotiq etakchi o’rin tutadi va bu 
jahon bozorida quyidagi ko’rsatkichlarda o’z ifodasini topadi
12
(1-jadval). 
 
Tashqi savdo-sotiqni tavsiflovchi ko’rsatkichlar