B. A. Abdukarimov Ichki savdo iqtisodiyoti

Ish haqi birinchidan, mehnatni moddiy rag‘batlantirish funksiyasini bajaradi
. 
Bu funksiyani iqtisodiy deb ham aytish mumkin. Bu funksiya iqtisodiy deb 
yuritilsa ish haqini rag‘batlantirish funksiyasiga kengroq qarash zarur bo‘ladi. 
Masalan: ish haqining tabaqalanishi hamda aholining daromadi, harid qobiliyati, 
minimal ehtiyoj savatchasining shakllanishi masalalarini kiritish mumkin. Ushbu 
funksiyani bajarish orqali ish haqi mehnat motivatsiyasini ko‘tarilishini 
ta’minlaydigan omil sifatida xizmat qiladi; 
ikkinchidan, ishchi kuchini takror ishlab chiqarish funksiyasini bajaradi.
Ish 
haqi haqiqatda ishchi kuchini (umuman insoniyatni) takror ishlab chiqarish uchun 
moddiy omil yaratuvchi vosita sifatida xizmat qiladi; 
uchinchidan, ijtimoiy funksiyani bajaradi.
Ish haqi aholining nafaqat moddiy, 
balki ijtimoiy ehtiyojlarini qondirish uchun ham xizmat qiladi. U orqali ijtimoiy 
haqiqatni ta’minlash mumkin, aholining yuqori xayot darajasi, ishchilar va ular 
oilasi xayotini sifati ta’minlanishiga erishiladi; 
to‘rtinchidan, hisob kitob funksiyasini bajaradi.
Ish haqi orqali ishchining 
mehnat qilish qobiliyati, quvvati hisob-kitob qilinadi, baholanadi. Jamiyatda 
faoliyat ko‘rsatayotgan har xil tarmoq, sohadagi ishchilarning mehnat qobiliyatini, 
ularning murakkabligi yoki soddaligini solishtirish imkoniyati tug‘iladi. Ishlab 
chiqarish (ish, xizmat) jarayonida jonli mehnatning hissasini aniqlash imkonini 

---

13 
yaratadi. (masalan, tovar (ish, xizmat) bahosida, tannarxida, savdoda muomala 
harajatlarida va h.k.); 
beshinchi funksiyasiga taqsimotni kiritish zarur.
Bu funksiya orqali ish haqi 
jamiyatda yaratilgan birinchidan, milliy daromadni aholi o‘rtasida, ularning 
mehnatining son va sifat jixatlaridan kelib chiqib pul va natural shaklda 
taqsimlanishini; ikkinchidan, tovar va xizmatlarni real ish haqi sifatida aholi 
o‘rtasida taqsimlanishi ta’minlanadi;