Avtomatika va energetika

9.2- rasm. Bir naychali manometrning chizmasi.

Bir naychali (kosali) manometrlar. Bu asboblar ikki naychali asboblarning bir turi bo‘lib, ikkinchi naycha o‘rniga keng idish (kosa) ishlatiladi. Bir naychali manometrda naychaning keng idishiga o‘lchanayotgan bosimning kattasi ulanadi. Shkalali plastinkaga mahkamlangan naycha o‘lchovchi atmosfera bilan bog‘langan bo‘ladi. Bosimlar farqini o‘lchashda unga bosimlarning kichigi keltiriladi. Ishchi suyuqlik manometrga nol belgisigacha quyiladi. Bosim ta’sirida ishchi suyuqlikning bir qismi keng idishdan o‘lchovchi naychaga oqib o‘tadi.

Bu hol uchun, o‘lchanayotgan ortiqcha bosim p tor naychaning kesimi f ni dastlabki ustun 0 dan balandligini o‘zgarishiga ko‘ra aniqlanadi:

p = hgr(1 + f /F), (9.5)

bunda: F — keng idish kesimining yuzi, m².

f : F odatda 0,01 dan kichik yoki unga teng, bu esa amalda bitta balandlikka ko‘ra sezilarli qo‘shimcha xatoliklarni keltirib chiqarmaydi.

O‘zDav standartiga ko‘ra laboratoriya shishali bir naychali manometrlar quyidagi yuqori o‘lchash chegaralariga ega bo‘lishi kerak: 160, 400, 600 va 1000 kg-k/m2, bu esa manometr suv bilan to‘ldirilganda millimetrlarga teng bo‘ladi. O‘lchash vositasining keltirilgan xatoligi 0,4 dan 0,06 gacha yoki 0,025 % ni tashkil qilishi kerak.

Harorat va tezlanish kuchi g ga tuzatmalar xuddi U-simon manometrlarga o‘xshash kiritiladi.