Август 2020 10-қисм

Tinch okeani markazida joylashgan. 
Dunyo xaritalarining yana bir konventsiyasi shundaki, 
ular markaziy meridian yoki nol daraja uzunlik (sharq-g’arb) ga yo’naltirilgan. Ammo bu ilmiy 
jihatdan o’zboshimchalik Londonning Grinvich shahridagi qirollik rasadxonasi joylashgan 
joydan kelib chiqadi. Natija shundan iboratki, Evropa (garchi Afrika ham) an’anaviy dunyo 
xaritasining markazida bu ancha mustamlaka nuqtai nazaridir. Meridian markazida joylashgan 
xaritaning qirralarini Tinch okeanining o’rtasidan pastga osongina joylashtiradi, shunda hech 
qanday qit’a ikkiga bo’linmaydi. Ammo Tinch okeanining markazida joylashgan xaritalar ham 
yaxshi ishlaydi, chunki xaritaning chekkalari Atlantika okeanining o’rtasida joylashgan. Bu 
sharqiy Osiyoni yanada taniqli mavqega ega va Evropani chetga surib qo’yadi. Okeaniya va 
Osiyoning ko’p qismida Tinch okeani markazidagi xaritalardan foydalaniladi. Uzoq Sharq 
Londondan uzoqni anglatadi. Xaritaning chap tomonida Evropani va o’ngdagi Amerikani ko’rish 
aksi-intuitiv ko’rinishi mumkin, ammo bu boshqa har qanday o’zboshimchalik kabidir. Oxir 
oqibat, dunyo yumaloq shaklda albatta.
Azimutal qutb proektsiyasi. 
Biz muhokama qilgan barcha xaritalarning o’rtasiga bitta 
qit’ani joylashtiradi va bu boshqalarga nisbatan ustunlikka ega bo’ladi. Shimoliy qutbni marka
-
zga joylashtirish alternativa. Butun dunyoga qutbli nuqtai nazar bilan qarash g’alati bir yo’nal
-
ishdir. Pastki yarim sharni Yerning egri ko’rinishi ko’rinmasligi kerak, chunki siz bir vaqtning 
o’zida faqat yarim sharni ko’ra olasiz.
 
Ammo shimoldagi azimutal qutb proektsiyasida, janubiy 
yarim sharni sahifada ko’rib chiqishgan, natijada Antarktida santrifugrasi dumaloq xaritaning 
chetiga donachaga aylangan. Bu proektsiyaning mukammal emasligini ta’kidlaydi, chunki u 
quruqlikdagi poydevorni ham, shakli ham farq qiladi, ammo Shimoliy qutbdan masofa bar-
cha yo’nalishlarda aniq, shu bilan markazdan sharqiy g’arbga qarab kattalashib boradi.
 
ushbu 
“azimutal” qutbli proektsiyasi Birlashgan Millatlar Tashkiloti bayrog’ida tasvirlangan. Shimoliy 

---

53