Қarshi muҳandislik-iқtisodiyot instituti “Axborot texnologiyalari va matematik modellashtirish” kafedrasi assistenti J

HTML bilan bog’liq asosiy tushunchalar 
Gipermatn nafaqat ma‘lumotlardan iborat bo’ladi, unda samarali qidirish apparati ham 
mavjud bo’ladi. Strukturaviy jihatdan gipermatn informatsion materialdan, gipermatn tezaurusidan, 
asosiy mavzular ro’yxati va alfavit lug’atdan iborat bo’ladi. 

---

137 
Informatsion material maqola va matn sarlavhasidan iborat informatsion maqolalarga 
bo’linadi. Sarlavha tasvirlanayotgan obekt nomidan yoki mavzusidan iborat bo’ladi. Informatsion 
maqola a‘nanaviy tushunchalar va aniqlashtirishlardan iborat bo’ladi. Foydalanuvchi maqolani 
diqqat bilan o’qish kerakmi yoki ma‘nosi shunga yaqin bo’lgan boshqa maqolalarga o’tishi kerakmi 
–shuni tushunishi uchun maqola bitta panelda joylashishi va oson tushuniladigan bo’lishi kerak.
Informatsion maqolaga kiritiladigan matn tushuntirishlar bilan, grafiklar bilan, hujjatlar va 
ob‘ektlarning videotasvirlari bilan keltirilishi mumkin. Boshqa informatsion maqolalar bilan bog’liq 
kalit so’zlari yaqqol ajralib turishi kerak.
Gipermatn tezaurusi – bu avtomatlashgan lug’at bo’lib, u informatsion-qidiruv tilidagi 
leksik birliklar bilan qidiruv uchun mo’ljallangan so’zlarni ma‘nosi orasidagi semantiq (ma‘no 
jihatdan) aloqadorlikni (tasvirlaydi) o’zida ifodalaydi. 
Tezaurus termini Florentsiyalik Brunetto Lotiki tomonidan entsiklopediyani nomi uchun 
XIII asrda kiritilgan edi. Bu termin yunon tilidan boylik, xazina degan ma‘noni anglatadi. 
Gipermatn tezaurusi tezaurus maqolalardan iborat bo’ladi.
Har bir maqolada sarlavha va o’ziga aloqador bo’lgan tezaurus maqolalarning ro’yxati 
mavjud bo’ladi. Shu bilan birga o’sha tezaurus maqolalarning sarlavhalari va aloqadorlik tomonlari 
keltirilgan bo’ladi.Tezaurus maqolaning sarlavhasi informatsion maqolaning sarlavhasi bilan mos 
keladi va maqoladagi matnning nomi bo’lib hisoblanadi. Gipermatnning tezaurus maqolasini 
shaqllantirilishi matnning indekslashtirilishini bildiradi. 
Asosiy mavzular ro’yxati barcha ma‘lumotnoma maqolalarning sarlavhalaridan iborat 
bo’ladi. Odatda ular ham ekranning bittadan ortiq panelini egallamaydi. Alfavit tarzidagi lug’at 
barcha informatsion maqolalarni nomi bo’yicha alfavit tartibidagi ro’yxatidan iborat bo’ladi.