Arab tili nashr doc



Download 5,71 Mb.
Pdf ko'rish
bet12/63
Sana25.02.2022
Hajmi5,71 Mb.
#297882
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   63
Bog'liq
mabdal-qiroat-1-yangisi

9
.
 
Мацрифа 
 
1
0
. Накра 
Иккиси ъам накрадир.
 
13-машы
 
 
Эй бола, эшикни оч. Бобомни ва бувимни жуда яхши 
кщраман. Ыоьозлар ыаерда? Эшикларни очингиз
!
 
Ыоьозларни ол, эй Абдуллоъ. Нега щйнаяпсан? Эй 
Абдулазиз, щыи
!
Дарсдан кейин щйна. Дарсдан кейин 
щйнангиз. Булар менинг сингилларим. Бу болалар кщп 
щйнаяптилар. Мадрасага бордим. Щыувчилар синфлардан 
чиыишди. Отга миняпти. Булар сенинг укаларинг. 
Дарсимни щыидим. 
ﹸﻕِﻋﹶﻼﻤ
ﻥﻴِﺠﺎﹶﻨﹶﻓ
.
ﻥﻴِﻜﺎﹶﻜﺴ
 
 .
ﺱﺍﺭﹾﻓَﺃ
 .
ﺏﹶﻼِﻜ
 .
ﺎﻀﻴَﺃ
 .
ﻲﹾﺸﻤ
 .
ﻊﻀﻭ
 .
ﻱﺭﺒ
 .
ﺀﻲِﺠﻤ
 .
ﻡﱡﻠﻌﹶﺘ
.
 
ﻴِﺒﱠﻁﻟﺍ
 
ُلﹸﻜْﺄﹶﻨ
 
ِﻕِﻋﹶﻼﻤﹾﻟﺎِﺒﻭ
 
ﺯﺒﹸﺨﹾﻟﺍ
 
ﻊﹶﻁﹾﻘﹶﻨ
 
ِﻥﻴِﻜﺎﹶﻜﺴﻟﺎِﺒ
ﺏﺭﹾﺸﹶﻨ
 
ِﻥﻴِﺠﺎﹶﻨﹶﻔﻟﺎِﺒﻭ
 
ﹶﺦ
ﺎﱠﺸﻟﺍ
ﻱ
 .
ِﺏﺭﹾﺸﹶﻨ
 
ﺩﻴِﺭﹶﻓ
 
ﺎﻴ
 
َلﺎﻌﹶﺘ
 
ﻱﺎﱠﺸﻟﺍ
 
 .
 
ﺍﺭﻴِﺜﹶﻜ
 
ﹸﺕﻴﹶﺸﻤ
 .
ﻲِﺒﺎـﹶﺘِﻜ
 
ﹶﺕﻌﻀﻭ
 
ﻥﻴَﺃ
 
؟ﺩﻴِﺭﹶﻓ
 
ﺎﻴ
-
ِﺔﹶﻨﺍﺯِﺨﻟﺍ
 
ﻲِﻓ
 
ﺎﹶﻨﻫ
 
ﹸﺕﻌﻀﻭ
 
 .
ِﺩـﻌﹾﻘﻤ
 
ﻲـِﻓ
 
ﻪـﺒﺎﹶﺘِﻜ
 
ﻊﻀﻴ
 
ﹸﺫﻴِﻤﹾﻠﱢﺘﻟﺍ
ِﺫﻴِﻤﹾﻠﱢﺘﻟﺍ
 .
ِﻕﻭﺩﹾﻨﺼﻟﺍ
 
ﻲِﻓ
 
ﺏﹸﺘﹸﻜﹾﻟﺍ
 
ﺍﻭﻌﻀ
 .
ِﺓﺩـﹾﻠﺒ
 
ﻲِﻓ
 
ﻥﻭﻤﱠﻠﻌﹶﺘﻴ
 
ﹸﺓﹶﺫِﻤﹶﻼﱠﺘﻟﺍ
 
ِﺀﹶﻻُ

ﻫ
ﻥﺍﺯﺎﹶﻗ
 .
ﻟﺍ
 
ِﺔﺴﺭﺩﻤﹾﻟﺍ
 
ﻲِﻓ
 
ﻡﱠﻠﻌﹶﺘﹶﻨ
 
ﻥﺤﹶﻨ


ِﺭﻭﺒﹾﻨِﺭﻭُﺃ
 
ﻲِﻓ
 
ِﺔﻴِﻨﻴﺴﺤ
 .
ﻥﻭﻤﱠﻠﻌﹶﺘﹶﺘ
 
ﻡﹸﺘﹾﻨَﺃ
ﺎﹶﻓﻭُﺃ
 
ِﺓﺩﹾﻠﺒ
 
ﻲِﻓ
 .
ِﺔﺴﺭﺩﻤﹾﻟﺍ
 
ﻲﹶﻟﺇ
 
ﹸﺫﻴِﻤﹾﻠﱢﺘﻟﺍ
 
ﺀﺎﺠ
 .
ﻡﻫﺀﺎـﺒ

 
ﻥﻭﺒِﺤﻴ
 
ﻡﻫ
 .
 
ﺀﺎـﺠ
 
ﺴﺭﺩﻤﹾﻟﺍ
 
ﻲﹶﻟﺇ
 
ﻡﱢﻠﻌﻤﹾﻟﺍ
ِﺔ
 .
ﺏﻌﹾﻠﹶﻨ
 
ﻡﻴِﺭﹶﻜ
 
ﺎﻴ
 
َلﺎﻌﹶﺘ
ِﺓﺭﹸﻜﻟﺎِﺒ
 
ﺎﹶﻨِﺭﺍﺩ
 
ﻲِﻓ
 
 .
ﺎﹶﻨﻫ
 
ﹶﺕْﺌِﺠ
 
ﻡِﻟ



______________________________________________________________ 
59 
ِﺔﹶﻨﺍﺯِﺨﻟﺍ
 
ﻲِﻓ
 
ﺏﺎﹶﺘِﻜﻟﺍ
 
ِﻊﻀ
 
؟ﻡﻴِﻠﻋ
 
ﺎﻴ
 .
؟ﻙﺴﺭﺩ
 
ﹶﺕْﺃﺭﹶﻗ
 
ْلﻫ
-
ﹸﺕْﺃﺭـﹶﻗ
 
ﻡﻌﹶﻨ
 
 .
ﹸﺕْﺃﺭﹶﻗ
 
ﺎﻀﻴَﺃ
 
ﺎﹶﻨَﺃﻭ
 .
 
ﻡﹶﻠﹶﻘﻟﺍ
 
ﹸﺕﻴﺭﺒ
 .
ِﺒ
 
ﻡﹶﻠﹶﻘﻟﺍ
 
ﻱِﺭﺒﹶﻨ
ِﺓﺍﺭﺒِﻤﹾﻟﺎ
 .
ِﺓﺍﺭﺒِﻤﹾﻟﺎِﺒ
 
ﻡﹶﻠﹶﻘﻟﺍ
 
ِﺭﺒِﺍ
 .
ﻱﺎﱠﺸﻟﺍ
 
ﻥﻭﺒﺭﹾﺸﻴ
 
ِﻥﺎﺠﹾﻨِﻔﻟﺎِﺒ
 .
ﺩﹶﻟﻭﻟﺍ
 
ﺎﻬﻴَﺃ
 
ِﺵﻤِﺍ
 .
ﻙـﻤﹶﻠﹶﻗ
 
ِﺭﺒِﺍ
 .
ﻲـِﺨَﺃ
 
ﺀﺎـﺠ
 .
ِﺕﻴﺒﻟﺍ
 
ﻡﺎﻤَﺃ
 
ﻲِﺸﻤﻴ
 
ﻥﺎﺼِﺤﹾﻟﺍ
.
 
 
14-дарс 
 
1. Музорий фецлининг уч ъолати мавжуддир: 
а) рафц б) насб в) жазм
82
 
А)
Рафц ъолати:
агар музорий фецлига насб ыилувчи ва 
жазм этувчи ъарф ъамда калималар кирмаса, раф ъолати 
бщлади. 
Б) Насб ъолати:
агар музорий фецлига насб ыилувчи 
ъарфлар кириб келса, насб ъолати бщлади. 
В) Жазм ъолати:
агар музорий фецлига жазм ыилувчи 
ъарфлар ва калималар кириб келса, жазм ъолати бщлади.
Ъозир шу дарсга оид жазм ъолати ъаыида баъс юритамиз. 
 
Жазм ыилувчи ъарфлар 
 
ِل
 ,
ﺎﻤﹶﻟ
 ,
ﻡﹶﻟ
ْ
– 
амр

 – 
наъий 
ﺐﺮﻀﺘﻻ
 ,
ﺐﺮﻀﯿﻠ
 
 ,
ﺐﺮﻀﯿﺎﻤﻠ
,
مﻠ
 
 
ﺐﺮﻀﯿ
 
Жазм ыилувчи калималар 
 
ﻤﹸﺜﻴﺤ

,
ﻤﹾﺫِﺇ

,
ﺎﻤﻬﻤ
 ,
ﻥِﺇ
 ,
ﻲﱠﻨَﺃ
 ,
ﻱَﺃ
 ,
ﻥﻤ
 ,
ﺎﻤ
 ,
ﻲﹶﺘﻤ
 ,
ﻥﻴَﺃ
 ,
ﻥﺎﻴَﺃ
 
اﺬإ
ва 
ﻤﻔﯿﻜ

лар камдан-кам келади ва яна 
ﻦإ
ْ
муыаддара 
ъам келади.
Бу жазм ыилувчи калималар иккита фецлнинг устига 
кириб келади, шунда аввалги фецл сабаб бщлса, кейингиси 
82
Феълнинг
шарт
майлидаги
шакли

ҳолати



60_______________________

Араб
 
тили
 
дарслиги
 – 
таркиб
 
қоидалари
мусаббаб, яцни сабаб ыилинувчи бщлади. Бу иккита 
фецлнинг биринчиси шарт, кейингиси эса жазо деб 
номланади. 
Д
емак, агар иккала фецл музорий фецл бщлса 
ёхуд аввалгиси музорий фецл бщлса-ю, кейингиси мозий 
бщлса, мана шу ъолатларда музорий фецллари жазм бщлади. 
Масалан: 
،
 
ﻙﺭﺯَﺃ
 
ﻲِﻨﺭﺯﹶﺘ
 
ﻥِﺇ
ِِﺱﻤَﺃ
 
ﻙﹸﺘﺭﺯ
 
ﺩﹶﻘﹶﻓ
 
ﻲِﻨﺭﺯﹶﺘ
 
ﻥِﺇ
 
Агар иккинчи фецл музорий фецл бщлса-ю, аввалгиси 
мозий бщлса, у ъолда икки хил важъ жоиз бщлади. Яцни, 
шарт ъарфи кириб келгани муносабати билан жазм ыилиб 
щыиш ъам мумкин ёки щртада мозий фецли гщё фосиладек 
бщлиб, шарт ъарфининг музорий фецлига бщлган тацсирини 
синдиргани учун рафц щыиш ъам мумкин. Масалан: 
ِﹶﺘﻤﺭﹾﻜَﺃ
 
ﻥِﺇ

ﻤِﺭﹾﻜُﺃ
 

ﻙ
،
 
ﻙﻤِﺭﹾﻜُﺃ
 
ﻲﻨِﹶﺘﻤﺭﹾﻜَﺃ
 
ﻥِﺇ
 
 
 
Агар иккинчи жазо бщлаётган фецл мозий бщлиб ъамда 
лафзий ёки таыдирий суратдаги 
«
ﺪﻘ
»
билан келган бщлса, бу 
ъолатда иккинчи фецлнинг юыоридаги биринчи фецлга 
мусаббаб ыилиш учун ёрдам сифатида 
«

»
сабабия 
келтирилади. Масалан: 
ﻪﹶﻟ
 


َﺃ
 
ﹶﻕﺭﺴ
 
ﺩﹶﻘﹶﻓ
 
ﹾﻕِﺭﺴﻴ
 
ﻥِﺇ
 
ُلﺒﹶﻗ
 
ﻥِﻤ
 

 
лафзий 
ﹸﻗ
 
ﻥِﻤ
 
ﺩﹸﻗ
 
ﻪﺼﻴِﻤﹶﻗ
 
ﻥﺎﹶﻜ
 
ﻥِﺇ
ﹾﺕﹶﻗﺩﺼﹶﻓ
 
ٍلﺒ
 

 
Таыдирий
Юсуф сураси, 26
-
оят

Агар 
« 
ﺪﻘ
 
»
сиз келадиган бщлса, бу ъолда 
«
ف
»
келтирилмайди. Масалан:
ﻤِﺭﹾﻜَﹸﺘ
 
ﻥِِﺇ
ﻤﺭﹾﻜَﺃ
 
ﻲِﻨ
ﻙﹸﺘ
Агар жазо бщлаётган фецл музорий мусбат бщлса ёки «

» 
билан манфий бщлган музорий бщлса, бу ъолда икки важъ 



______________________________________________________________ 
61 
жоиз бщлади. Яцни, шарт ъарфининг тацсири бор, деб 
ыарасак, «
 
ف
» келтирилмайди. Агар тацсири йщы, деб 
ыарасак, 
« 
ف
 
»
келтирилади. 
«
 
ف
» яна жумлаи исмияга ъам кириб келади. Масалан:
ﻥِﺇ
ﻙﺩﺒﻋ
 
ﻪﱠﻨِ


 
ﹶﺕﻤِﺤﺭ
Агар юыорида талабга далолат ыиладиган амр, наъий
83

истифъом, таманний
84
, арз
85
лардан бирортаси щтиб, сабабият 
ыасд ыилинган бщлса, бу ъолда ундан кейин 
ﻥِﺇ
 
таыдир 
ыилиниб, унинг сийьаси музорий сийьасига щтыазиб туриб 
жазм ыилинади. Масалан: 
ﺩﹶﺘ
 
ﻡِﻠﺴَﺃ
ﹶﺔﱠﻨﺠﹾﻟﺍ
 
ِلﹸﺨ
 

َ
ﺔﱠﻨﺠﹾﻟﺍ
 
ِلﹸﺨﺩﹶﺘ
 
ﻡِﻠﺴﹸﺘ
 
ﻥِﺇ
 
ﻡِﻠﺴَﺃ
ﹶﺘ
 
ﺭﹸﻔﹾﻜﹶﺘ
 
ﹶﻻ
ﹶﺔﱠﻨﺠﹾﻟﺍ
 
ِلﹸﺨﺩ
 

ﹶﺔﱠﻨﺠﹾﻟﺍ
 
لﹸﺨﺩﹶﺘ
ﺭﹸﻔﹾﻜﹶﺘ
 

 
ﻥِﺇ
 
ﺭﹸﻔﹾﻜﹶﺘ
 
ﹶﻻ
 
 
َﻫ
 

ُﻛَﺪْﻨِﻋ
 
ْﻞ
َﺃ
 
ﺀﺎﻤ
ﺭﹾﺸ
ِﺏ
ا
 
َءﺎَﻤْﻟ
 

 
ﺀﺎﻤﹾﻟﺍ
 
ِﺏﺭﹾﺸَﺃ
 
ﻥﹸﻜﻴ
 
ﻥِﺇ
 
83
Тақиқлаш

84
Орзу

85
Таклиф

буйруқни
ифодалашнинг
бир
йўли



62_______________________

Араб
 
тили
 
дарслиги
 – 
таркиб
 
қоидалари
ﻪﹾﻘِﻔﹾﻨُﺃ
 
ﹰﻻﺎﻤ
 
ﻲِﻟ
 
ﹶﺕﻴﹶﻟ
 

 
ﻪﹾﻘِﻔﹾﻨُﺃ
 
ﻥﹸﻜﻴ
 
ﻥِﺇ
 
 
ﹶﺍﹶﻻ
ﺍﺭﻴﹶﺨ
 
ﺏِﺼﹸﺘ
 
ﺎﹶﻨِﺒ
 
ْلِﺯﹾﻨﹶﺘ

 
ﺍﺭﻴﹶﺨ
 
ﺏِﺼﹸﺘ
 
ْلِﺯْﹾﻨﹶﺘ
 
ﻥِﺇ
________
 
2. Биринчи дарсда «
لﻫ
» ва 
«
 
َﺃ
 
»
ъарфи истифъомлар 
айтиб щтилган эди. Энди шулардан “
 
َﺃ

 
ъарфи истифъоми 
ишлатилишида “
لﻫ
” дан кщра омроы бщлади. “
لﻫ
” эса 
хосроы бщлади. 
3. Жавоб ъарфлари ыуйидагилар:
ﻡﻌﹶﻨ
َﺃ
 
،ﻱِﺇ
 
،ﻲﹶﻠﺒ
 
،
ِﺇ،ِﺭﻴﺠ
 
،ْلﺠ
ﻥ
 
Шулардан 
ﻡﻌﹶﻨ
юыоридаги сщралган нарсани ыарор 
топтиради.
ﻲﹶﻠﺒ
юыоридаги нафий мацнони мусбатга айлантириш 
учун хосдир.
 
ﺍﻭﹸﻟﺎﹶﻗ
 
ﻡﹸﻜﺒﺭِﺒ
 
ﹸﺕﺴﹶﻟَﺃ
ﻲﹶﻠﺒ
 
А
ъроф
сураси
, 172-
сураси

ﻱِﺇ
истифъомдан кейин келиб, исботлайди ва унга ыасам 
лозим бщлади. Масалан:
ِﻪﱠﻠﻟﺍﻭ
 
ﻱﺇ
 
ﺩﻴﺯ
 
ﺀﺎﺠ
 
ْلﻫ
 
ﻥِﺇ
 
،ِﺭﻴﺠ
 
،ْلﺠَﺃ
лар хабар берувчи кимсани тасдиылайди.



______________________________________________________________ 
63 
4
.

Download 5,71 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   63




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish