Arab tili nashr doc



Download 5,71 Mb.
Pdf ko'rish
bet8/63
Sana25.02.2022
Hajmi5,71 Mb.
#297882
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   63
Bog'liq
mabdal-qiroat-1-yangisi

ﺩﻌﹾﻘﹶﺘ
 
ﹶﺕﹾﻨَﺃ
 .
ﹸﺨ
 
ﹶﺔﹶﻨﻴﱢﻨِﻘﻟﺍ
 
ِﺫ
 .
 
ِﺕﺎﻫ
ﻥﻴﱢﻜﺴﻟﺍ
 .
ِﺭﹶﻘﺒﻟﺍ
 
ﻡﺤﹶﻟ
 
ْلﹸﻜ
 .
 
؟ﻥﻴﱢﻜﺴﻟﺍ
 
ﻥﻴَﺃ
-
ِﺔﹶﻨﺍﺯِﺨﻟﺍ
 
ﻲِﻓ
 
ﺎﹶﻨﻫ
 
 .
ﺎـﹶﻨَﺃ
 
؟ﺍﹶﺫﻫ
 
ﺎﻤ
ﺭﹸ

ﹾﻨَﺃ
 
ِﻙﺎﺒﱡﺸﻟﺍ
 
ﻥِﻤ
 .
 
ﺭﹾﻗﺍﻭ
 
ﻡﹸﻗ
ِﺃ
 
ﺱﺭﺩﻟﺍ
 
 .
ﹶﺓﻭﻬﹶﻘﻟﺍ
 
ﺏﺭﹾﺸﻴ
 
ﻡﻴِﺭﹶﻜ
 .
ﺩﻌﺒ
 
ﺏﻌﹾﻟَﺃ
 
ﺎﹶﻨَﺃ
ِﺱﺭﺩﻟﺍ
.
 
7-дарс
 
1. Ъуруфи атфлардан 
»

«
ъарфи мутлаыо жамлаш учун 
келиб, унда тартиб бщлмайди.
ْﻤَﻋ
 
َو
 
ٌﺪْﯾَز
 
َءﺎَﺟ
ٌﺮ
و
 
Мана шу мисолда Зайд биринчи бщлиб келдими ёки 
Амрми, фарыи йщы. Буларнинг келишида тартиб бщлмайди. 


40_______________________

Араб
 
тили
 
дарслиги
 – 
таркиб
 
қоидалари
Чунки 
»
 

«
ъарфида тартиб йщыдир. Бу ерда 
»
 

«
ъарфи атфа 
ﺀﺎﺠ
фецли билан Зайд фоилининг щртасидаги иснодга амрни 
ъам ыщшиб ыщйишда воситачилик вазифасини щтаяпти. 
 
7-машы 
 
Коптокни ол. Бу ерга щтир. Партага щтир. Сен 
деразадан ыараяпсан. Мен деразадан ыараяпман. Балиы 
сувда сузяпти. Синфга кир. Мен щтиряпман. Эй Саид, 
дарсдан кейин копток билан щйна. Шиша ыаерда? Бу 
ерда, шкафда. Мен ъовлида югуряпман. Мушук гщштни 
еяпти. Дарсдан кейин щйнайсанми? Ъа, щйнайман. 
Деразадан ыарадингми? Бузоы сув ичяпти. 


َﺃ
ﹲﺕﹾﺨُﺃ
 
ﻡُﺃ
ﹲﺕﹾﻨِﺒ
 
ﻥﺒِﺍ
 
ﺏَﺃ
 
 
ٍﺩﻭﻤﺤﻤ
 
ﻡﹶﻠﹶﻗ
 .
ُﻪ
 .
ﻙ
 .
ِ

 .
ﺏِﺤﻴ
 .
ﻊﻴِﻁﻴ
.
 
 
ٍﺩﻴِﺭﹶﻓ
 
ﻡﹶﻠﹶﻗ
 
ﺍﹶﺫﻫ
 .
ٍﺩﻭﻤﺤﻤ
 
ﺭﹶﻁﺴِﻤ
 
ﺍﹶﺫﻫ
 .
 
ﻙﻤﹶﻠﹶﻗ
 
ﺍﹶﺫﻫ
 .
ﻲـِﻤﹶﻠﹶﻗ
 
ﺍﹶﺫـﻫ
 .
ﹾﺫـﹸﺨ
ﻙﹶﻨﺎﺠﻨِﻓ
 .
 
ﻙﻴﺎﹶﺸ
 
ﺏﺭﹾﺸِﺍ
 .
ﻩﺭﻭﹶﺜ
 
ﺍﹶﺫﻫﻭ
 
ﻥﺎﻤﻴﹶﻠﺴ
 
ﺱﺭﹶﻓ
 
ﺍﹶﺫﻫ
 .
؟ﻲـِﺘﹶ

ﹶﻔﺤِﻤ
 
ﻥﻴَﺃ
 
ﻲِﺴﺍﺭﹸﻜ
 
ِﺕﺎﻫ
 .
ﻴِﻤﹾﻠﱢﺘﻟﺍ
ﻪﺴﺭﺩ
 
ُﺃﺭﹾﻘﻴ
 
ﹸﺫ
 .
ﻪﺴﺭﺩ
 


ﹶﻔﺤﻴ
 
ﺩﻴِﺭﹶﻓ
 .
ﻪـﻤُﺃ
 
ﻊﻴِﻁﻴ
 
ﻭﻫ
 .



______________________________________________________________ 
41 
ﻪﹶﺘﹾﺨُﺃ
 
ﺏِﺤﻴ
 


َ


 
؟ﻙﹸﺘﻤﹶﻠﹾﻘِﻤ
 
ﻥﻴَﺃ
 
؟ﻙﺭﻬﻤ
 
ﻥﻴَﺃ
 .
ﺽﹸﻜﺭـﻴ
 
ﻲـِﺴﺭﹶﻓ
 .
ﻥـﻴَﺃ
ﻲﻤُﺃ
 
ﺎﻴ
 
ﻲِﺒﺎﹶﺘِﻜ
 .
ﻲِﺨَﺃ
 
ﺎﻴ
 
ِﺔﻫﺩﺭﻟﺍ
 
ﻥِﻤ
 


ﺭﹾﺨُﺃ
 .
ﻲِﺨَﺃ
 
ﺎﻴ
 
ﻡﹶﻠﹶﻘﻟﺍ
 
ﺍﹶﺫﻫ
 
ﹾﺫﹸﺨ
 .
ِﺇ
 
ْﺃﺭـﹾﻗ
 
ﻡﻴِﺭﹶﻜ
 
ﺎﻴ
 
ﻙﺴﺭﺩ
 .
ِﻩِﺭﻴِﺭﺴ
 
ﻲﹶﻠﻋ
 
ﻡﺎﹶﻨﻴ
 
ﻙﹸﻨﺒِﺍ
 .
 
ﻲِﺒَﺃ
 
ﺍﹶﺫﻫ
 .
 
ﺏﹸﺘﹾﻜﻴ
 
ﻲِﺒَﺃ
 .
ُلﹸﺨﺩَﺃ
 
ﺎﹶﻨَﺃ
ﻲِﻠﺼﹶﻓ
 .
ﻲِﻤﱢﻠﻌﻤ
 
ﻊﻴِﻁُﺃ
 
ﺎﹶﻨَﺃ
 .
ﻙﻤﱢﻠﻌﻤ
 
ﻊﻴِﻁﹸﺘ
 
ﹶﺕﹾﻨَﺃ
 .
 
ﺏﹸﺘﹾﻜﻴ
 
ﻲِﺒَﺃ
 .
 
ﻲِﺘﺭﺒﺤِﻤ
 
ِﺕﺎﻫ
 .
ﻙﹶﺘﻭﻬﹶﻗ
 
ﺏﺭﹾﺸِﺍ
 .
ﺀﺎﻤﹾﻟﺍ
 
ﺏﺭﹾﺸﻴ
 
ُلﺠِﻌﻟﺍ
 
ﺍﹶﺫﻫ
 .

ِﺭﺍﺩﻟﺍ
 
ﻥِﻤ
 


ﺭﹾﺨﻴ
 
ﺭﻬﻤﹾﻟ
.
 
 
8-дарс 
1.
О
хири саъиъ ъарф билан тугаган исмлар
»
 

 
«
– 
мутакаллимга ыщшилиб келса, унинг охири касра ыилинади. 
»
 

« 
– мутакаллим эса фатъа ёки сокун ыилиниши мумкин. 
ﻲِﻤﹶﻠﹶﻗ
ﻲِﻤﹶﻼﹸﻏ
 
،
ﻲِﺴﺍﺭﹸﻜ
 
،
ﻲِﺴﺍﺭﹸﻜ
 
،
.
Агар охири алифли исм бщлса, 
»
 

« 
– мутакаллимга ыщ-
шилганда щз щрнида тураверади. 
ﺴَﺃ
 
 


ﺴَﺃ
 

 
ﻱ

ﻱﺎﺴَﺃ
 
 
Арабларнинг Ъузайл ыабиласи шу алифни 
»
 

« 
га
қалб
70
ыилиб ишлатган экан.
ﻲﺴَﺃ

ﻲﺴَﺃ
 
Агар охири
»

«
бщлса, 
»

«
– мутакаллимга идьом ыилинади.
Масалан:
ﻲِﻤِﻠﺴﻤ
 
ﹸﺕﻴَﺃﺭ
 

 
ِﻥﻴﻤِﻠﺴﻤ
 
Агар охири 
 »

 « 
бщлса, 
»
 

« 
га ыалб ыилиб туриб, 
кейин 
»
 

« 
га идьом ыилинади.
»
 

« 
– мутакаллим эса фатъа ыилинади. 
ﻥﻭﻤِﻠﺴﻤ
+
 


 
ﻱﻭﻤِﻠﺴﻤ

 
ﻴﻤِﻠﺴﻤ
ﻲ

 
ﻲِﻤِﻠﺴﻤ
70
Айлантириш



42_______________________

Араб
 
тили
 
дарслиги
 – 
таркиб
 
қоидалари
Араб тилида 
асмои ситта
деган олтита исм бор.
Улар ыуйидагилар:
،ﻥﻫ
ﻩﻭﹸﻓ
 
 
،
ﻭﹸﺫ
 
 
،ﺏَﺃ
،ﻡﺤ
 
 
،ﹲ

َﺃ
 
 
Мана шу олтита исмга 
 
«
 
ي
 
»
 
– мутакаллим ыщшилиб 
келганда ыуйидаги кщринишларда ишлатилади:
 
،ﻲِﻨﻫ
 
،ﻲِﻤﺤ
 
،ﻲِﺒَﺃ
 
،ﻲِﺒَﺃ
 
،ﻲِﺨَﺃ
 
،ﻲِﺨَﺃ
ﻲِﻤﹶﻓ
 
،ﻲِﻓ
.
 
»
ﻭﹸﺫ
« 
эса изофа билан келади. У замирга изофа 
бщлмайди. Лекин жуда 
ҳам
кам
ҳолатда
замирга
изофа
ҳолати
учрайди

Масалан
:
 
ﻩﻭﻭﹶﺫ
 
ِﺱﺎﱠﻨﻟﺍ
 
ﻥِﻤ
 
ِلﻀﻔﹾﻟﺍ
 
ﺍﹶﺫ
 
ﹸﻑِﺭﻌﻴ
 
ﺎﻤﱠﻨِﺇ
ُ
2.
Юыоридаги дарслардан бизга мацлум бщлдики, 
калималар охири щзгариши ёки щзгармаслиги жиъатидан 
икки турли бщлади. Улар
мабний ва мщцроб калималардир. 
Энди мщцроб калималарнинг щзи икки ыисмга бщлинади, 
яцни мунсариф ва ьойру мунсарифга.
Мунсариф
тусланувчи калимадир.
Ь
ойру мунсариф
деб тщыыизта иллатдан иккитаси 
мавжуд бщлган ёки шу иккитасининг щрнига щтадиган битта 
иллат мавжуд бщлган исмга айтилади.Тщыыизта иллат 
ыуйидагилардир: 
1.
Адл
4.
Мацрифа
7.
Таркиб
9
.
Вазну фецл 
2.
Васф
5.
Ажам
8.
О
лдида алиф бщл- 
3.
Тацнис 
6.
Жам ган зоида нун
Уламолар мана шу тщыыизта иллатни шецр вазнида ъам 
айтганлар.
ﺩﻋ
 
ﻭ
 
ٌل
ﹶﺘ
 
ﻭ
 
ﹲﻑﺼﻭ
ْﺄ


ﻴِﻨ
ﹲﺔﹶﻓِﺭﻌﻤ
 
ﻭ
 
 
 
ﻡﹸﺜ
 
ﹲﺔﻤﺠﻋ
 
ﻭ
ﺏﻴِﻜﺭﹶﺘ
 
ﻡﹸﺜ
 
ﻊﻤﺠ
 
 
ﹰﺓﺩِﺌﺍﺯ
 
ﻥﻭﱡﻨﻟﺍﻭ
ﹲﻑِﻟَﺃ
 
ﺎﻬِﻠﺒﹶﻗ
 
ﻥِﻤ
 
ﻌِﻓ
 
ﻥﺯﻭ
 
ﻭ
ﹾﻟﺍ
 
ﺍﹶﺫﻫ
 
ﻭ
 
ٍل
ﺏﻴِﺭﹾﻘﹶﺘ
 
ُلﻭﹶﻘ
 



______________________________________________________________ 
43 
1.
 
Адл
71
ъаыиыатда ёки таыдирда (тахмин ыилиш йщли 
билан) аслий сийьасидан чиыарилган бщлади. 
Масалан: 
Ъаыиыатда чиыариб олинганига:
Араблар
 
ﹲﺔﹶﺜﹶﻼﹶﺜ
ﹶﺜﹶﻼﹶﺜ
 
ﻭ
 

ٌ
дан
ﹸﺜ
ﹶﻼ
ﹶﻠﹾﺜﻤ
 
ﻭ
 




ни чиыариб, яцни 
адл ыилиб олганлар.
ﹸﺜ
ﹶﻠﹾﺜﻤ
 
ﻭ
 


ﹶﻼ


ларнинг адл ыилиниши битта иллат бщлса, 
иккинчи иллати – булар сифат бщлиб келади.
Таыдирда чиыариб олинганига:
Араб тилида 
»
ﺭﻤﻋ
« 
деган фецл бор. Ундан 
ﺭِﻤﺎﻋ
деган исми фоил чиыади. Араблар мана шу
ﺭِﻤﺎﻋ
дан 
ﺭﻤﻋ
ُ
ни 
чиыариб, адл ыилиб ишлатган, деб тахмин ыиламиз. Бу битта 
иллати бщлса, иккинчи иллати 
ﺭﻤﻋ
одамнинг исми бщлиб, у 
мацрифадир. 
2.
 
Васф – бунда бир исм аслида сифатга бино ыилинган 
бщлиши керак.
Масалан:
ﻡﹶﻗﺭَﺃ
 
،ﺩﻭﺴَﺃ
деб илонга ном берилган. Буларнинг асл 
мацноси «ыора» деганидир. 
Д
емак, бу калималарнинг 
биринчи иллати сифат, иккинчи иллати эса вазну фецлга 
щхшайди. 
О
лдида
 
»
َﺃ
«
 
бор, охирида эса 
»
 

« 
йщыдир.
3.
Тацнис – бунда исм алам бщлиши шарт ыилинади, 
жумладан, мацнавий муаннас ъам, фаыатгина бир ыанча 
шартлари бор. Яцни, учта ъарфдан зиёда бщлиши керак ёки 
щртаси ъаракатли ё ажам бщлиши лозим. 
Масалан: 
ﹲﺔﺤﹾﻠﹶﻁ
 
»

«
 
билан муаннас бщлган алам исмдир. 
 
ﺭﻭﺠ
 
،ﺭﹶﻘﺴ
 
 
،ﺏﹶﻨﻴﺯ
 

мацнавий муаннаслар.
71
С
щз ыолипида щзгариш содир бщлиши


44_______________________

Араб
 
тили
 
дарслиги
 – 
таркиб
 
қоидалари
Агар бир музаккар исм шу

Download 5,71 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   63




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish