Annotatsiya. «O’zbekiston tarixi» bo’yicha tayyorlagan ma’ruza matnlari fanning barcha ma’lumotlarini o’z ichiga qamrab olgan. O’quvchilarning tarix sohasidagi bilimlarini shakillantirishga qaratilgan

Aholi milliy o’zgarishlar tarkibidagi. O’rta Osiyoning boshqa respublikalaridagi singari, O’zbekistonda ham asrlar mobaynida shakllangan va mintaqaning tub yerli millat-lari vakillaridan iborat bo’lgan aholining ko’p millatli tarkibi keyingi salkam 150 yilda, jumladan, 70-yillar va 80-yillar o’rtalarigacha bolgan davrda mahalliy bo’lma-gan ko’pgina millat va elatlarning vakillari hisobiga yanada kengayib bordi.

Bu yerda mahalliy aholi — O’zbek, qoraqalpoq, turk-man, tojik, qozoq va qirg’izlarga keyingi davrlarda boshqa mintaqalardan ko’plab ko’chib kelgan ruslar, tatarlar, ukrainlar, koreyslar va boshqa millat vakillari qo’shildi.

O’zbekistonda 127 millat, elat va etnik guruhlar vakillari istiqomat qiladi. Aholining asosiy qismi O’zbeklardan iborat bo’lib, ularning aholi umumiy sonidagi salmog’i muttasil ortib bordi. Ruslar aholi soni bo’yicha ikkinchi o’rinni egallab, 1970-yilgi 12,5 foizdan 1979-yilda 10,8 foizga tushdi. Tojiklar soni muttasil ko’payib bordi. Qozoqlar soni umumiy aholining 4 foizi-ni tashkil qildi.

O’zbekistonda 80-yillarning o’rtalariga kelib shahar-lar soni 123 taga yetdi. Ularning uchdan ikki qismi respublika yer osti boyliklarini ishga solish va yangi yerlarni o’zlashtirish tufayli vujudga keldi. Ularning aksari-yatiga mahalliy bo’lmagan millatlar vakillari kelib joy-lashdilar. Buxoro viloyatining Zarafshon (1972-yilda tashkil topgan), Uchquduq (1978-yil), Sirdaryo viloya-tining SVVrin (1972-yil), Jizzax viloyatining Paxtakor (1977-yil) shaharlari shular jumlasidandir. Birmuncha ilgari vujudga kelgan va sanoati rivojlangan Navoiy, Chirchiq, Angren, Olmaliq, Bekobod, Yangiyo'1 va boshqa shaharlar aholisi tarkibida ham rus, ukrain, tatar va boshqa millat vakillarining salmog’i yuqori bo’ldi. Ularning asosiy qismi kimyo sanoati, mashinasozlik va qurilish, neftni qayta ishlash, oltin va boshqa qimmatba-ho metallarni ishlab chiqarish korxonalarida ishga joy-lashdilar. Yirik sanoat korxonalarida O’zbeklar soni nihoyatda kamayib ketdi. Jumladan, mashinasozlik korxonalarida ularning salmog’i 30 foizga ham yetmas edi.