Analitik, fizik-kolloid va biologik kimyo

Ca²⁺ kationiga xos reaksiyalar

Reaksiyalarni CaC1₂ yoki Ca(NO₃)₂ eritmalari bilan o’tkaziladi.

1. Kaliy ferrosianid K₄[Fe(CN)₆]tasiri

Kaliy ferrosianid tuzi, ammoniyli bufer eritma ishtirokida Ca^2+- kationni bilan oq cho’kma—kalsiy, ammoniy ferrosianidni hosil qiladi.

CaC1₂+2NN₄C1+K₄[Fe(CN)₆]=  Ca(NH₄)₂[Fe(CN)₆]+4KC1

Ca²⁺+2NH₄⁺+[Fe(CN)₆]^4-=  Ca(NH₄)₂[Fe(CN)₆]

Reaksiyaning bajarilishi: 2 — 3t CaCl₂ eritmasiga 2t NH₄Cl, 2t NH₄OH eritmalari qo’shib, aralashmani pH=9 bo’lguncha qizdiriladi, so’ngra yana tayyorlangan kaliy ferrosianid eritmasidan 3—4t qo’ishlganda oq cho’kma hosil bo’dadi.

2. Ammoniy oksalat ta’siri

Ammoniy oksalat tuzi Ca²⁺ ioni bilan mineral kislotalarda eriydigan oq cho’kma kalsiy oksalat hosil qiladi.

CaCl₂+(NH₄)₂C₂O₄₌  CaC₂O₄+2NH₄C1

Ca²⁺+C₂O₄^2- =  CaC₂O₄

Reaksiyaning bajarilishi: 2 —3t CaC1₂ eritmasiga, 2—3t (NH₄)₂C₂O₄ eritmasidan qo’shib, probirka suv hammomida isitilsa oq cho’kma hosil bo’ladi. Cho’kma HC1da eriydi.

CaC₂O₄+2HC1=H₂C₂O₄+CaC1₂

3.Sulfatlar ta’siri

Yuqori konsentrasiyali Ba²⁺ kationi SO₄^2- ioni bilan oq cho’kma CaSO₄ ni hosil qiladi.

CaC 1₂+H₂SO₄=  CaSO₄+2HC1

Ca²⁺+SO₄^2-=  CaSO₄

Reaksiyaning bajarilishi: 5 —6t CaC1₂ eritmasi 1 — 2t qolguncha bug’lataladi, so’ngra 1-2t H₂SO₄ eritmasidan qo’shilgalda oq cho’kma hosil bo’ladi.

Sr²⁺ xos reaksiyalar

Reaksiyalarni SrCl₂ yoki Sr(NO3)₂ eritmalari bilan olib boriladi, Sr²⁺kationi xuddi Ba²⁺ kationi so’ngara, SO₄^2- ioni bilan, C₂O₄^2- ioni bilan va HPO₄^2- ioni bilan oq cho’kma SrSO₄, SrC₂O₄ va SrHPO₄ larni hosil qiladi. Ushbu tajribalarni o’tkazib, reaksiya tenglamalarini molekulyar va ionli holida ish daftaringizga yozing.

So’rovlar uchun savollar

1.Bariy sulfat uchun EK ning ifodasini yozing?

2.Kalsiy fosfat uchun EK iing ifodasini yozing?

3.Qachon cho’kma hosil bo’lishi mumkin bo’ladi?

4.Qaysi vaqtgacha cho’kish jarayoni davom etadi?

5.Qanday sharoitlarda qiyin eruvchi elektrolitning eruvchanligi pasayadi?

6.AgBr, PbJ₂ ning eruvchanligini kamaytirish uchun qaiday eritma qo’shish kerak?

7.Bariy kationi uchun xarakterli reaktivda qanday cho’kma hosil bo’ladi?

8.Kalsiy kationini sulfat ioni bilan cho’ktirishda, qaysi ionni konsentrasiyasi yuqoriroq bo’lishi kerak?

9.Kalsiy ionlarini ochish uchun qaysi reaktiv yaxshi?

10.Magniy ionlarini ochish uchun xarakterli reaktivni ayting?

11.Ba²⁺ ionlarini Mg²⁺ ionlaridan qanday ajratish mumkin?

12.Ikkinchi guruq kationlarining qaysi birikmalari qishloq xo’jaligida ishlatiladi?

13.Nima uchun bariy kationini kaliy bixromat bilan cho’ktirishda CH₃COONa qo’shiladi?

14.Nima sababdan Ag₂CrO₄ cho’kmaga KC1 qo’shilsa cho’kma AgC1 ga aylanadi?