Анафилактик реакциялар №8 режа: Анафилаксия ҳақида тушунча

Анафилактик шок механизмида, организмга антигенни сенсибилловчи дозаси киритилганда, JgE ва JgG типидаги антителалар синтез қилинади. Антителалар орган ва тўқималарга тарқалади ва ҳужайраларга адсорбцияланади, бу ҳолат тўқима базофилларида кўпроқ кузатилади.
Антигенни ҳал қилувчи дозаси юборилганда, улар қонга тушиб гуморал антитела ва лимфоцитлар билан ўзаро алоқага киради. Тўқима базофилларида ва бошқа ҳужайраларга ёпишган иммуноглобулинлар билан антиген+антитела комплексини ҳосил қилади, уларни массив дегрануляцияга учратади, натижада гистамин, серотонин ва бошқа биологик актив моддалар ажралади ва булар ўз навбатида бошқа БАМ активлаштиради. Ҳайвон организмида артериал босим аввалига ортади (100-140 мм.рт.ст), кейин тушиб кетади. Тана ҳарорати пасаяди, ички орган мускуллари қисқара бошлайди. Сенсибилизацияга учраган ҳайвондан культура олиб, айрим органларга юборсак, ушбу органларда аллергик реакцияни кузатиш мумкин (Щульц-Дейл). Қон-томирлар ўтказувчанлиги ортади, ҳамма шокларга хос, қон қуюқлашади.
Турли ҳайвонларда анафилактик шокни кечиши турлича, бунинг асосида, қайси ҳаётий зарурий орган “шоковый” бўлишидир. М: итларда жигар венаси сфинктерини спазми ва жигарда қонни димланиши, артериал босимни кескин пасайиши билан намоён бўлади. Қуёнлардаги шок патогенезида ўпка артериясини спазми ётади, бу юракнинг ўнг томони кескин кенгайиб кетиши ҳисобидан келиб чиқади.
Одамлардаги анафилактик шок, денгиз чўчқасидагидай бўлади, яъни бронхиолалар спазми, ўпка вентиляциясини бузилиши, артериал босимни пасайиши, қон ивишини бузилиши, тана ҳароратини пасайиши билан намоён бўлади. “Аллергик портлаш” концепциясига (1989 й. Кац) мувофиқ, анафилактик типидаги аллергик реакциялар, соғлом организмда JgE синтезини ингибирловчи, яъни тормозловчи тизимни ишдан чиқишидан келиб чиқади. Ҳайвонларда бундай ҳолатни айрисимон без олиб ташлаганда, циклофосфамид юборганда (иммунодепрессант), паст дозаларда рентген нури, Т-супрессорларга қарши антизардоб берилганда чақириш мумкин. “Аллергик портлаш” механизмида JgE синтезини назорат қилиш тизимни издан чиқишидан, ушбу иммуноглобулинни кўплаб синтезланиши ётади.
Ҳозирда 3 та механизм мавжуд, яъни регулятор муносабатлар Т-лимфоцитлар ичида (Т-Т), В-лимфоцитлар ичида (В-В) ва ушбу гурухлар орасида (Т-В) ривожланади.