Amonboyev mahammadsidik bozor infratuzilmasi

з а т
5.3.2-rasm. Xalqaro savdo yarmarkasi va kooperatsion birja
doirasida tuzilgan mahsulotlarni xarid qilish shartnomalari
soni.
136

---

Xalqaro savdo yarmarkasi va kooperatsion biija doirasida 
amalga oshirilgan savdolarda tuzilgan shartnomalar soni yildan 
yilga o ‘sib borishi kuzatilmoqda. Xususan, 2007- yilda 1611 
ta shartnomalar imzolangan bo‘Isa, 2010- yilga kelib ushbu 
ko ‘rsatkich 3098 tani tashkil etgan. Bu esa mamlakatimizda 
bozor infratuzilmasining bu ko‘rinishi yillar davomida ijobiy 
o ‘zgarishlarga erishayotganini bildiradi.
0 ‘zbekistonda amalga oshirilayotgan islohotlaming bir 
bo‘g‘ini sifatida bozorlarning samaradorligini oshirish bo‘yicha 
qilingan ishlar natijasi o ‘laroq Xalqaro savdo yarmarkasi va 
kooperatsion biija savdolari ham o ‘sish tendensiyasiga ega 
bo‘lmoqda. Yillar davomida tashkil etilayotgan Xalqaro savdo 
yarmarkasi va kooperatsion biija savodolarida ishtirok etuvchi 
korxonalar soni ko ‘payib, ulaming savdo hajmlari ham ortib 
bormoqda.
Mamlakatimizda Xalqaro savdo yarmarkasi va kooperatsion 
biija doirasida berilayotgan imtiyoz va preferensiyalar ham ulaming 
ishtirokini kengaytirishga xizmat qilmoqda.
200? 
2008 
2009 
20П
5.3.3-rasm. Xalqaro savdo yarmarkasi va kooperatsion
birja doirasida tuzilgan mahsulotlarni xarid qilish
shartnomalarining hajmi (mlrd. so‘ m)
137

---

Shu bilan birga aytish kerakki, Xalqaro savdo yarmarkasi va 
kooperatsion birja davomida amalga oshirilgan savdolar chog‘ida 
tuzilgan shartnomalarning umumiy qiymatlarida ham ijobiy 
o ‘zgarishlami ko‘rishimiz mumkin. Bozor iqtisodiyoti sharoitida 
bozorlar faoliyati samaradorligining oshishi iqtisodiyotning 
o'sishini namoyon etuvchi ko‘rsatkich hisoblanadi. Shunday ekan, 
biz ko‘rib turgan diagramma m a’lumotlari ko‘rsatadiki, 2007- yilda 
1068,4 mlrd. so‘mlik shartnoma imzolangan bo'lsa, 2010- yilga 
kelib, bu ko‘rsatkich 2620,8 mlrd. so‘mni tashkil etgan. Bu esa
2010- yilda 2007- yilga nisbatan 245 foizga o‘sganini ko‘rsatadi.
O 'tgan yildagi kabi, bu yil ham “0 ‘zbekiston sanoat 
mahsulotlari katalogi” ni nashr etish ko‘zda tutilgan. Mazkur katalog 
bilan ham nashriy ko'rinishda, ham Xalqaro savdo yarmarkasi va 
kooperatsion birja Direksiyasining rasmiy saytida tanishish mumkin 
bo'ladi. Ishlab chiqariladigan mahsulot haqida m a’lumot qo‘shish 
uchun korxonalar belgilangan tartibdagi formani to ‘ldirishi va 
uni Xalqaro savdo yarmarkasi va kooperatsion birja direksiyasiga 
jo ‘natishi lozim. Namoyish qilinayotgan mahsulotlarni sotib 
olishga, shu bilan birga, ishlab chiqarishni 0 ‘zbekistonda tashkil 
qilish orqali import o ‘mini bosuvchi va eksportga yo'naltirilgan 
eng ko‘p talab qilinuvchi mahsulotlarni ishlab chiqarish bo'yicha 
sanoat kooperatsiyasida qatnashishga qiziqish bildirayotgan 
xorijiy hamkorlarni jalb qilish bo‘yicha faol ish olib borilmoqda.
2011- yilning “Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik yili” deb 
e ’lon qilinishi munosabati bilan Xalqaro savdo yarmarkasi va 
kooperatsion birja ishtirokchilarining ushbu toifasiga alohida 
e ’tibor qaratiladi. Xususan, ular ijaraga beriladigan ko'rgazm a 
maydonlari uchun haq tlashdan ozod etiladi, vazirlik v a idoralar, 
banklar, sug'urta kompaniyalari, standartlashtirish va sertifikatlash 
sohasiga ixtisoslashgan tashkilotlar mutaxassislari ularga tegishli 
maslahatlar berishadi. Xalqaro sanoat yarmarkasi va kooperatsiya 
biijasida qatnashishga 0 ‘zbekiston Respublikasining barcha sanoat 
korxonalari va xorijiy hamkorlar taklif qilinadi. Shuningdek,
138

---

0 ‘zbekistonda Xalqaro sanoat yarmarkasi va kooperatsiya biijasi 
o'tkazilishi va unda ishtirok etuvchilar grafik asosida tashkil etildi.