Amea folklor institutu


On the “Caucasian Mentality”



Download 40,44 Mb.
bet205/295
Sana21.02.2022
Hajmi40,44 Mb.
#16416
1   ...   201   202   203   204   205   206   207   208   ...   295
On the “Caucasian Mentality”
Every language partitions the universe in its own way, every linguoculture has its own rules of conceptualization. The formation of specific images created according to these rules is influenced by the language, traditions, nature, landscape, upbringing and education and other social factors. Taking this into consideration, some linguistic images belonging to different linguocultures sharply differ from one another, whereas there is greater resemblance between some others.
The global image of the universe, which is the result of the perception common to all mankind, is constructed from linguistic images belonging to different linguocultures, but before making up the greatest final unity, these small fragments also form intermediate associations according to resemblance, which is confirmed by the existence of such a collocation as the “Caucasian mentality”.
The study of a regional, in our case, the Caucasian mentality should be conducted on the basis of observation and comparison of discourses of the Caucasian peoples. The linguocreativity of the cognition of an ethnos, the diversity of conditions in which people gain knowledge about the world, natural characteristics of the people, its social structure, historical destiny and life practice are reflected exactly in discourse.
Culture is created and exists thanks to linguocreative thinking, which is attached to a certain place, time, event and general experience.
Proceeding from the above-mentioned, in the presentation we offer the general themes of perspective linguoculturological studies which should reveal general verbal mechanisms of processing, storage and transfer of information, culturally valuable for the description of the Caucasian mentality.
Tanamedrove lingvokulturologiur kvlevebSi didi mniSvneloba eniWeba enobriv sistemasa da garemos Soris arsebul kanonzomier kavSir-urTierTobaTa gamovlenasa da Seswavlas. garemos cneba aerTianebs samyaros suraTis or mxares _ obieqtur sinamdvilesa da mis asaxvas cnobierebaSi, anu realur sinamdvilesa da adamianis idealur samyaros. sistemuri enaTmecnierebisagan gansxvavebiT, romelic enis Sidastruqturul organizacias swavlobs, lingvokulturologias ainteresebs enis, rogorc sistemisa da metyvelebis, rogorc sistemis sarealizacio kulturul-diskursuli garemos, urTierTqmedeba.
yoveli ena Taviseburad anawevrebs samyaros, yovel lingvokulturas konceptualizaciis sakuTari wesebi aqvs. am wesebiT Seqmnili specifikuri suraTebis agebaze gavlenas axdens ena, tradiciebi, buneba, landSafti, swavla-aRzrda Tu sxva socialuri faqtori. amis gaTvaliswinebiT, sxvadasxva lingvokulturis kuTvnili enobrivi suraTebis nawili erTmaneTisagan mkveTrad gansxvavdeba, nawils Soris ki meti msgavsebaa.
samyaros globaluri xati, romelic zogadadamianuri aRqmis Sedegia, sxvadasxva lingvokulturis kuTvnili enobrivi suraTebiT aigeba, Tumca yvelaze did saboloo erTobamde es mcire fragmentebi msgavsebis mixedviT Sualedur gaerTianebebsac qmnian, risi dasturicaa imgvari Sesityvebis arseboba, rogoricaa `kavkasiuri mentaliteti~.
mentaliteti Tavisi arsiT TviT samyaros naivuri suraTia, romelic konkretuli xalxis cnobierebaSi arsebobs. mentalobebi ki, romelTa erTobasac mentaliteti warmoadgens, samyaros Semecnebisas yalibdeba. Semecneba adamianis Sinagani da gare samyaroebis kanonzomierebaTa wvdomis procesia, codnis SeZenis fenomenia. regionuli, Cvens SemTxvevaSi kavkasiuri, mentalitetis kvleva kavkasiis xalxTa diskursebze dakvirvebiTa da maTi SedarebiT unda moxdes. swored diskursSi aisaxeba eTnosis Semecnebis lingvokreatiuloba, im pirobebis nairgvaroba, romlebSic adamianebi samyaros Sesaxeb codnas moipoveben, xalxis bunebrivi Taviseburebebi, misi sazogadoebrivi wyoba, istoriuli sve-bedi, cxovrebiseuli praqtika.
Tanamedrove lingvokulturologiaSi cneba mentaliteti ori azrobrivi rakursiT gamoiyeneba: pirveli, rodesac cnobierebis eTnikur an socialur ganpirobebulobaze saubroben da meore _ roca xalxis sulieri erTobis dasabuTeba surT. regionul mentalitetze msjelobisas gansaxilvel erTeulebs mxolod msazRvreli `kavkasiuri~ daemateba. amdenad, unda ganvixiloT iseTi kognitiur-kulturologiuri cnebebi, rogoricaa `kavkasiuri Semecneba~, `kavkasiuri suliereba~ da `kavkasiuri konceptosfero~.
enobrivi cnobiereba sxva tipis cnobierebaTa arsebobis pirobas warmoadgens, romelic ramdenime kognitiuri xasiaTis funqcias asrulebs. esenia: asaxvis funqcia, romelic vlindeba enobriv mniSvnelobaTa sistemis saSualebiT samyaros enobrivi suraTis SeqmnaSi; Semfasebluri funqcia; seleqciuri funqcia, romelic gulisxmobs enobrivi erTeulebis SerCevas urTierTobis monawileTa komunikaciuri ganzraxvebis Sesabamisad; interpretaciuli funqcia, romelic saxeldobr enobrivi movlenebis interpretaciaSi mdgomareobs.
amgvari interpretaciis Sedegad koncepturi cnobierebis elementebi transformirdebian enobriv presupoziciebad, romlebic, Tavis mxriv, saazrovno-sametyvelo da modalur-Semfaseblur gardaqmnebs ganicdian da sabolood enobrivi semantikis kulturul-pragmatikuli komponentebi xdebian. ase iqmneba yoveli erovnuli kulturisaTvis specifikuri idealuri artefaqtebi _ enobrivi formulebi, niSnebi, saxe-simboloebi, romlebic moicavs mTeli eTnokulturuli erTobis evristikuli qmedebis Sedegebs. aRniSnuli erTeulebi warmoadgenen konkretuli lingvokulturis mentalitetis sayrden konceptebs.
saWiroa gamovlindes enobrivi cnobierebis birTvis Semqmneli erTeulebi (sityvebi, ideebi, gagebebi, warmodgenebi, konceptebi). koncepti `kulturuli mexsierebis~ erTeulia, igi warmoadgens kulturulad markirebul msoflaRqmas.
kultura iqmneba da arsebobs lingvokreatiuli azrovnebis wyalobiT, romelic mijaWvulia garkveul adgilTan, drosTan, movlenasTan da zogadad gamocdilebasTan.
zemoTqmulidan gamomdinare, mokled warmovadgenT im perspeqtiuli lingvokulturologiuri kvlevebis zogad Tematikas, romlebmac kavkasiuri mentalitetis aRsawerad kulturulad Rirebuli informaciis gadamuSavebis, Senaxvisa da gadacemis saerTo verbaluri meqanizmebi unda gamoavlinon.

  • saerTo kavkasiuri kulturuli konceptosferos gansazRvrisaTvis unda gamovlindes da aRiweros is universalur-regionuli konceptebi, romlebic kavkasiel xalxTa RirebulebiTs ierarqiul struqturaSi umaRles safexurzea warmodgenili da romlebSic akumulirebulia codna

kavkasiuri sulis Sesaxeb.

  • mniSvnelovania komunikaciuri qmedebis kompleqsis gamovlena, rac cnobierebis komunikaciuri miznebis, mentalur-komunikaciuri kategoriebisa da kavkasiuri sametyvelo etiketis Seswavlas gulisxmobs;

  • paremiologiaTa tipologiuri kvleva, rasac didi tradicia aqvs, kvlav mniSvnelovan mimarTulebad unda darCes regionuli evristikuli qmedebis saerTo niSnebis gamosavlenad;

  • samyaros xedvis specifika TvalsaCinoa enaTa frazeologiur fondebSi, romelTa Sedareba mniSvnelovani informaciis momcemia sakvlevi sakiTxisaTvis, radgan frazeologizmebi Seicaven informacias xalxis warmodgenebze miTebis, adaT-Cvevebis, ritualebis, qcevis, zneobis, yofis, saerTod kulturisa da istoriis Sesaxeb. maTSi asaxulia yvelaferi, rac aris xalxis yofasa da cnobierebaSi, rac xalxs surs Seinaxos mexsierebaSi;

  • samyaros kavkasiuri suraTis srulyofili aRwerisaTvis aucilebelia kulturuli kodebis Seswavla. vinaidan, rogorc aRniSnaven, kulturuli kodebi qmnian erTgvar `bades~, romelsac kultura afens gare samyaros. swored kulturuli `badiT~ xdeba samyaros kategorizacia, struqturireba da Sefaseba. kulturis kodebi adamianis uZveles arqetipul warmodgenebs miemarTeba. marTalia, isini adamians, rogorc homo sapienss, axasiaTeben da amdenad universalur xasiaTs atareben, magram maTi gamovlena da TiToeulis xvedriTi wili kavkasiur kulturaSi Zalze mniSvnelovania. am ubanze saintereso iqneba im metaforaTa Semqmneli meqanizmebis Sedareba, romlebic am kodebs ganaxorcieleben. magaliTad, biomorfuli kulturis kodis saerTo kavkasiuri niSnebis gamosavlenad zoomorfizmTa SedarebiTi kvleva unda ganxorcieldes. vfiqrobT, aranakleb mniSvnelovani iqneba somatizmebisa da somaturi movlenebis aRmwer leqsikaTa Sedareba da sxv.

  • sakvlev sakiTxTan dakavSirebuli mniSvnelovani informaciis mocema SeuZlia genderlingvistikur monacemTa tipologias.

ra Tqma unda, es ver iqneba sakvlev TemaTa sruli CamonaTvali, magram enebis nominaciur erTeulTa Sinaformebis, arapirdapiri nominaciis saSualebebis, kulturuli konotaciebis kvleviTa da kavkasiuri invariantis gamovleniT SesaZlebeli gaxdeba kavkasiuri cnobierebis mentaluri niSnebis obieqtivacia. aqve unda aRvniSnoT, rom sxvadasxva humanitarul dargSi kavkasiasa da kavkasiel xalxebTan dakavSirebul arsebul kvlevebsac fasdaudebeli samsaxuris gaweva SeuZlia, radgan maTze dayrdnobiT gamoikveTeba kognitiur-fsiqologiur stereotipTa masobrioba da invariantuloba, rac kavkasiuri mentalitetis cnebis Sinaarss uTuod gaamdidrebs.

Download 40,44 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   201   202   203   204   205   206   207   208   ...   295




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish