Amea folklor institutu

YENİ TÜRK EDEBİYATI

Gürcü Türkologları Yeni Türk edebiyatı alanında şu tezleri hazırlamışlardır.

1. 
   Mehmet Emin’in Yapıtlarındaki Temel Motifler
   

Söz konusu doktara tezi (Gotsiridze 1965) Tiflis Devlet Üniversitesi Doğubi­lim­leri Fakültesi’nde savunulmuştur. Tez, Akademik Sergi Cikia yönetiminde yapılmıştır.
Tezin yapısı;Önsöz,Giriş, (sy. 3-17); Birinci Bölüm: Sosyal Motifler, (sy. 18-61); İkinci Bölüm: Millî Motifler, (sy. 62-93); Üçüncü Bölüm: Düzyazı Eserleri (sy. 94-123); Sonuç, (sy. 124-129), şeklindedir.
Tez yazarı, Yurdakul’un güya sanat felsefesini özetlediği cümlelerinde dolaylı olarak da kendi tezinin amacını ortaya koymaktadır: “ ...Yazarın edebî çalışmalarının amacı, sıradan bir Türk işçisinin daha iyi bir gelecek adına dinme bilmeyen mücadelesi olmuştur.”
Sonuç kısmındaki bulgularşöyledir:
Mehmet Emin, sanat yaşamında şiirin yanısıra nesir türüne de büyük bir önem vermiştir. Nesir çalışmaları yazarın dünya görüşüne ilişkin dahanet bilgiler vermektedir.
Sosyal ve millî motifler Mehmet Emin’in edebiyat anlayışının temelini oluştur­mak­tadırlar.
Mehmet Emin’in eserlerinde Türk burjuvazisinin millî edebiyatı yaratma müca­delesi gerçekçi bir biçimde ortaya konmuştur. Bu girişimler Türk Edebiyat Dili’nin oluşması yönünde atılan ilk ve en önemli adımlardır.
Mehmet Emin’in hem şiir hem düzyazı eserlerinin baş karakterleri genel olarak Türk köylüsü ve işçilerdir. Yazar, bu toplumsal kitlelerin hayatını gerçekçi bir şekilde dile getirir. Yurdakul, bu insanların keder ve mutluluklarını sade bir Türkçe ile kaleme almıştır.
Mehmet Emin, kendi döneminin yazarlarından farklı olarak “Sanat için sanat” gibi idealist teoriye karşı amansız bir mücadelevermiş ve sanatın amacının halka hizmet etmek olduğunu savunmuştur.

2. 
   Ahmed Haşim’in Edebî Dünyasınının Anlamı Üzerine
   

Tiflis Cavahişvili Devlet Üniversitesi Doğubilimler Esntitüsü’nün Türkoloji Bölü­mü’nde Yakın Doğu Halklarının Edebiyatları ABD’de 10.01.06 kodu altında hazırlanan doktora tezininin (Cavelidze 2002) danışmanlığını Prof. Dr. Elizbar Cavelidze yürütmüştür.
Tezin yapısı:Önsöz,Giriş, (sy. 3-4); Birinci Bölüm: Ahmet HaşiminYaşamı ve Dönemi, (sy. 5-29); İkinci Bölüm: Ahmet Haşim Estetiğinin Bazı Meseleleri , (sy. 42-120), Üçüncü Bölüm: Sembolist Metodoloji, (sy. 121-183); Sonuç, (sy. 215-230); Kaynaklar (sy:233-242), şeklindedir.
Tezin amacı, “Ahmed Haşim’in poetik düşüncesini incelemek, onun eserlerindeki genel sembolik estetiği ortaya çıkarmak, Haşim şiirinin sanatsal yapısı ve bazı biçim­le­rin analizini yapmak ve Haşim’de şiir oluşumunun temel ilkelerini ele almak” şeklinde açıklanmaktadır.
Cavelidze, bulgularında şu verilere dikkati çekmektedir:
Ahmed Haşim’in şiirinde maddî, nesnel gerçekliğin yeni tinsel bir realiteye dö­nüş­tüğü açıkça gözlemlenir.Bu olgu onun karakterlerine ilişkinözgün analizleri çağrıştır­makta ve onlara çok yönlülük kazandırmaktadır. Metaforik “hızlı yazma” tekniğiyle, farklı yönlerin birleştirilmesi, sınırların ve taslakların çözülmesi yoluyla Haşim’de gerçekliğin bütünsel ve parçalanmamış bir tablosu çizilir. Bu tür etkin sembollerle bağ­lanmış bir mekan içerisinde şair de özel bir yere sahiptir.
Yazara göre, Haşim, fiillerin dinamiğine adların durağanlığından daha mütevazi bir rol atfeder. Bu eğilim “Ay şiirleri”nde daha belirgindir. Platon’ın idealarında olduğu gibi Haşim’in şiirlerindeki adlar da kendi bağımsızlıklarının iddiasındadırlar. Fiziksel nesneleri kişileştirmek ve sıfatların işlevsel rollerini öne çıkarmakla Haşimızdırapların alanını genişletmekte ve nesnelerin “duygusal” dinamiğine ulaşmaktadır.

3.