Amaliy mashg`ulot№1. Mavzu: Ishlab chiqarishda ish kuni xronometraji,mehnatning og`irligi va keskinligi(zo`riqish) ni baholashni o`rganish

CHang tozalash qurilmalari o`zining tuziiishi va ishlash usuli bilan xilma-xildir, ulardan chang tozalash kameralari,siklonlar,turli filtrlar.CHang havo tarkibidan o`z og`irligi asosida,markazdan qochma kuchlardan foydalangan holda,inersiya kuchiga asosan,materiallar orqali filtrlash yo`li bilan va elektr toki yordamida ajratib olinishi mumkin.
CHang tozalash qurilmalaridan yuqorida sanab o`tilgan kuchlar ayrim holda yoki bir necha usulni o`ziga jamlagan holda ishlatilishi mumkin.
Bundan tashqari quruq va namlanuvchi chang tozalash qurilmalari mavjud. quruq chang tozalash qurilmalari asosan changga aylangan moddaning qimmatbaho bo`lgan hollarda(masalan,un,metall va tolasimon changlar)va shuningdek,organik moddalardan tashkil topgan changlarni(masalan,yog`och, paxta tozalash sanoati changlari)tozalash maqsadida qo`llaniladi.Chunki organik changlarning suv bilan birikmasi achib qo`lansa hid chiqarishi va uni boshqa maqsadlarda ishlatilishida qiyinchiliklarga olib keladi.
Namlangan chang tozalash qurilmalaridan mineral moddalardan tashkil topgan keraksiz changlarni(masalan,kul,tosh va qum changlari)tozalashda qo`llaniladi.
Filtrlar–g`ovakli,elektrofiltrlar va moyli ko`rinishda bo`ladi.G`ovakli(ipsimon, gazmolli,donli,graviyali)chang filtrlar g`ovaklarida tez-tez o`tirib qoladi,ko`pincha filtrlovchi massa tepasida va g`ovaklar devorlarida qoladi.
Elektrofiltrlar–doimiy tarzda yuqori kuchlanishdagi tokni o`tkazuvchi havo o`tkazgichi ichida elektrodlar o`rnatilgan.Elektrodlar yonidan ifloslangan havo o`tayotganda chang zarralari nurlanayotgan elektrod elektronlarining salbiy elektrzaryad oladilar, oqibatda ular erga tutash
elektrodlar yo`nalishida joylashadi va shu erda chang to`plovchilarga o`tirib qoladi.Samaradorligi 99% dir.SHuni aytib o`tish kerakki yonuvchi va portlash xavfi bulganmoddalarda ishlatib bulmaydi.
Moyli filtrlar–ifloslangan havo va moyli ustama bilan tutash ustunini hosil qiluvchi moylangan qisqa metall quvurchalar bilan to`ldirilgan katakli quti. Bunday filtlar irmoq va so`rg`ich ventilyasiyada qo`llaniladi.
Afzalliklari - qurilma va xizmat kursatishi oddiy.Filtr ifloslangan paytda doiralar davriy tarzda issiq soda eritmasida yuviladi va ularning ustamalari moylanadi
(doiralar–qutisi bilan moyli vannaga solinadi.CHangni tozalash uchun qurilmalar chang va chang zarrachalarining xarakteri va hajmini inobatga olgan holda tanlanadi.
CHang zarrachalari hajmi yuzasidan kichik,o`rtacha va yirik changga taqsimlanadi.
I. Eng kamida – agar 1 m3 havoda 50 mg gacha chang bo`lsa.
II. O`rtacha 500 mg gacha.
III. 500 mg dan ancha yuqori.
Zamonaviy filtrlar 10 mk gacha eng kichik changni sezib,1 m3 havoga 1-2 mg ni tozalashga qodir.
Tozalash darajasiga ko`ra gazmolli va elektrik filtrlar o`ta samarali,ular 10000 mg/m3 gacha,ya‘ni 99,5% changi mavjud havoni tozalashga qodir.