Amaliy mashg`ulot№1. Mavzu: Ishlab chiqarishda ish kuni xronometraji,mehnatning og`irligi va keskinligi(zo`riqish) ni baholashni o`rganish

CHang disperstligini sanash xulosasi.

Ko‘rsatkichlar	2 Gacha	2-5 gacha	6-10 gacha	10 dan katta
CHang donachalari soni
CHang donachalari foiz miqdori

17-jadval
CHangning organizmga ta’siri.

Nafas organlarining xusussiy kasalliklari	Noxususiy kasalliklar
Bronxitlar	Terida so‘gal follikulitlar husnbuzarlar
Traxeitlar	Ko‘zlarda konyuktivitlar ko‘z shox pardasini yallig‘lanishi
Faringitlar	O‘pkalarda pnevmoniya sil rak
Burun shilliq qavatining gipertrofik yallig‘lanishi
Pnevmokoniozlar: sillikoz silikatozlar metallokoniozlar aralash chang pnevmokoniozlari organik chang pnevmokoniozlari

Sanash jarayonida chang zarrachalari katta kichikligiga qarab uch guruhga bo‘linadi(5 mikrongacha,5-10 mikron va 10 mikrondan ortiq)so‘ngra ular % ko‘rinishida ifodalanib xulosa yoziladi.
Ishlab chiqarish sharoitida chang omilining salbiy ta’sirini oldini olish chora tadbirlari.
1. Texnikaviy va texnologik:

• 
  texnologik jarayonni ratsionallash va takomillashtirish;
  
• 
  texnologik uskuna va moslamalarni germetikligini ta’minlash;
  
• 
  jarayonlarni mexanizatsiyalash va avtomatlashtirish.
  

2. Sanitariya-texnikaviy:

• 
  sanitariya himoya mintaqasini o‘rnatish;
  
• 
  chang hosil bo‘lishini kamaytirish;
  
• 
  samarador – ventilyasiya o‘rnatish.
  

3. Tibbiy – profilaktik:

• 
  havo holati ustidan nazorat;
  
• 
  ishga olishdan oldin va ish jarayonida tibbiy ko‘riklar o‘tkazish;
  
• 
  maxsus ingalyatorlar tashkil etish;
  
• 
  tartibga va talabga javob beruvchi ovqatlanish;
  
• 
  shaxsiy himoya vositalari.
  

Ishchi xonalar havosining changiganligini tadqiq etish usullari
Ishchi xonalar havosining changiganligini tadqiq etayotganda chang miqdori, maydaligi va tarkibi o‘rganiladi.Changlarni tadqiq etishning bir necha usullari bor: vazn bo‘yicha, sanog‘i bo‘yicha, elektr va fotoelektr.
Keng tarqalgani va ishonchliligi vaznga qarab tadqiq etishdir;Bunda 1m³ havodagi chang vazni aniqlanadi.
Ishlab chiqarishda chang bilan kurashish usullari:
Chang xosil bo‘lishiga yo‘l qo‘ymaydigan texnologik jarayonlarni tashkil etish (maxalliy havo so‘rish qurilmasi,charxlash ishlarida sovituvchi suyuqliklar ishlatish,chang yutgichlarni qo‘llash).