Amaliy mashg`ulot№1. Mavzu: Ishlab chiqarishda ish kuni xronometraji,mehnatning og`irligi va keskinligi(zo`riqish) ni baholashni o`rganish

Tebranishning organizmga ta’siri.
Kishiga tik turgan yoki o‘tirgan holatda ta’sir qiluvchi,ish joyidagi tebranish turli organlarga,to‘qima va sistemalarning murakkab majmuasiga,inson tanasiga ta’sir etib,murakkab tebranuvchi sistemasini harakatga keltiradi.Tebranish chastotasi oshib borgan sari, uning organizmga ta’siri chegaralanib boradi va ma’lum ta’sir qilish joylari bilan cheklanadi.
SHunday qilib,tebranishning biologik ta’siri uning darajasiga va spektral tarkibiga bog‘liqdir.
Past chastotali tebranish ta’siriga javob reaksiya–organizmning vestibulyar apparat holatidagi o‘zgarishlar hisoblanadi.Bu tana muvozanati turg‘unligining buzilishi bilan ifodalanadi.Past chastotali tebranish ta’sirida ko‘ngil aynish va bosh aylanishi kabi shikoyatlarning payda bo‘lishi“Yashirin chayqalish” sindromining rivojlanayotganidan darak beradi.Bunday hodisalar rivojlanishiga,tarang osilgan ichki organlarining tebranishi natijasida,ulardagi interoretseptorlar orqali beriluvchi impulslar sabab bo‘ladi.SHuningdek,umurtqa pog‘onasining mikroshikastlanishlar va umurtqalararo disklarning sijishi bilan bog‘liq o‘zgarishlar ham kuzatiladi.
Umumiy tebranishning uzoq muddat ta’sir qilishning oqibatida oshqozon ichak yo‘lining holatidagi o‘zgarishlar,sekretsiya faoliyatining buzilishi natijasida gastritlarning rivojlanishi va ayollar jinsiy organlardagi anatomik o‘zgarishlar,qin devorlarining pastga tushishi, hamda funksional(xayz ko‘rish siklining buzilishi) o‘zgarishlar paydo bo‘lishi mumkin.
Mahalliy tebranish qo‘l orqali berilib,uning tebranishlar chastotasiga hamda ta’sir etgan joyidagi to‘qimaning xususiyatiga qarab,qo‘l va tana bo‘ylab turli masofaga tarqalishi mumkin.
CHunonchi,63 Gs dan yuqori chastotaga ega bo‘lgan tebranish qo‘l to‘qimalarida yaxshi sunib,undan uzoqqa tarqalmaydi,undan past chastotali tebranish,qo‘l orqali elkagacha va xatto boshqacha berilishi mumkin. Tebranishning tarqalishiga mushaklarning taranglashuvi ham yordamlashadi. Mushaklar taranglashuvi esa tebranish chiqarayotgan asbobning og‘ir engilligiga, hamda unga qo‘yiladigan kuchga bog‘liqdir.
SHunday qilib, tebranishning tana cheklangan qismlariga ko‘rsatadigan salbiy ta’siri uning bevosita mahalliy qo‘zg‘atuvchisi ta’siri yoki uning shikastlovchi ta’siri,markaziy asab tizimi orqali turli organ va sistemalarga bilvosita ko‘rsatadigan reflektor ta’sirlarining natijasidir.