Amaliy mashg`ulot№1. Mavzu: Ishlab chiqarishda ish kuni xronometraji,mehnatning og`irligi va keskinligi(zo`riqish) ni baholashni o`rganish

Vibratsion sezuvchanlikni o‘lchash.
Vibratsion sezuvchanlik tekshirilganda,uning turli chastotadagi tebranishlarga bo‘lgan bo‘sag‘alari aniqlanadi.Tebranish amplitudasini asta-sekin oshira borib,tekshiriluvchi tomonidan dastlabki sezilishi mumkin kattaligi aniqlanadi.Bunda tekshiriluvchiga berilayotgan tebranishning barcha ko‘rsatkichlari(chastotasi va jadalligi)ma’lum bo‘lgani uchun vibratsion sezuvchanlikning turli chastotalardagi bo‘sag‘asini aniqlash mumkin bo‘ladi.Bu maqsadlar uchun vibrotesterlar(VT–2) asbobi ishlatiladi.

18-rasm. Kapillyaroskop.
Vibratsion sezuvchanlikni (sezgir) chastotasini o‘lchash.
Vibratsion sezuvchanlikning kritik(sezgir)chastotasini KCHSZM asbobi yordamida aniqlanadi.Bu asbobda ishlashning mohiyati shundan iboratki, tekshiriliuvchiga berilayotgan tebranish chastotasi ma’lum tezlikda ko‘tariladi, tekshiriluvchi tebranish signalini qabul qilmaydi.Mana shu chastota sezuvchanlikning kritik chastotasi deyiladi.Kritik chastotaning yuqori chastotadan past chastotaga siljishi vibratsion sezuvchanlikning buzilishidan,diapazon torayganligidan darak beradi.Barcha o‘tkaziladigan funksional tekshirishlar, tebranish ta’siri bilan bog‘liq bo‘lgan ishni boshlashdan oldin,ish paytida va ishdan va ishdan keyin o‘tkaziladi.



19-rasm. Vibrotester VT-2.
Ishlab chiqarishda tebranishning zararli ta’sirini oldini olishning chora-tadbirlari.
Tebranishga qarshi kurashish ancha murakkab vazifa hisoblanadi.Bunda eng samaradori va ta’sirchani bo‘lib,ogohlantiruvchi sanitariya nazoratining yangi texnika, texnologiya va asboblarni loyihalashtirish bosqichida nazorat paytida, tebranishning kamaytirishga mo‘ljallangan tadbirlar hisoblanadi.Bunda tadbiq qilinayotgan mashina, texnologiya jihozlar va mexanizmlar tebranish darajasining ruxsat etilgan ko‘rsatkichlariga to‘gri kelishi katta ahamiyatga ega.
Qo‘l bilan ishlatadigan asboblarning vazni, statik zo‘riqishini kamaytirishda muhim ahamiyatni kasb etadi.