Amaliy filologiya fakulteti

Sifatlarning gapdagi o‘rni
Ruscha gaplar tarkibida sifatlar ot-sifatlanmishdan oldin ham, keyin ham
kelishi mumkin: Навруз – национальный праздник многих народов Востока.
«Филология – наука глубоко личная и глубоко национальная»
O‘zbek tilida esa sifat hamisha sifatlanmishdan oldin keladi.
O‘zbek tilida sifatlarning o‘ziga xos xususiyatlaridan biri shuki, ular gapda hol vazifasida ham kela oladi: Istiqlol sharofati bilan shahrimizda chiroyli imoratlar qurildi. – Благодаря независимости в нашем городе построены красивые здания. Dugonam chiroyli yozadi. – Моя подруга пишет красиво.

3. 
   O‘zbek va rus tillarida sifatlarning farqi
   

Sh.Rahmatullayev o‘zining “O‘zbek va rus tillarini qiyoslash” asarida bu ikki til sifat so‘z turkumining farqli jihatlarini sanab o‘tadi. O‘bek tilida sifat asosan sifatlovchi bo‘lib keladi va bunda u shakl o‘zgartiruvchiga ega bo‘lmaydi. Kesim bo‘lib kelganda tuslovchi (shaxs-son) qo‘shiladi: men xursandman.
O‘zbek tilida sifat, rus tilidan farqli ravishda , hol vazifasida ham keladi, bunday vazifada sifatga sintaktik vazifa tufayli biror formativ qo‘shilmaydi, deb yozadi olim. Masalan, yaxshi talaba yaxshi o‘qiydi. Berilgan misolda yaxshi sifati sifatlovchi va hol vazifalarida kelgan.
Rus tilida sifat hol vazifasida kelishi munosabati bilan tarixan maxsus formativ olgan va sifat turkumidan ravish turkumiga qo‘shilgan: плохой- плохо, быстрый- быстро. Shu o‘rinda shu ta’kidlash joiz, rus tilida sifatni ravishdan farqlash qiyin emas. O‘zbek tilida kontekst orqali farqlanadi.
Har ikki tilda ham asliy va nisbiy sifatlar mavjud. Farq shundaki, rus tilida tartib sonlar nisbiy sifatlar qatoriga kiritiladi, o‘zbek tilida esa tartib sonlar son so‘z turkumiga mansub.