Alisher navoiy nom idagi samarqand davlat um versiteti a bdu r ash id a b d u r a h m o n o V



Download 7,93 Mb.
Pdf ko'rish
bet66/190
Sana16.03.2022
Hajmi7,93 Mb.
#496288
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   190
Bog'liq
abdurashid abdurahmonov turkiy adabiyotning qadimgi davri

Qipchoq. 
Q ipchoq qavmiga q ab u q so'zi asos b o ig a n . 
Q abuq daraxtning nomi. Bu daraxtning ichi chirigan, kovak 
edi. Janglarning birida 0 ‘g ‘uzxonning lashkarlari yengildi, 
o d a m l a r i n i n g k o ‘p c h ilig i q a t l e tild i. 0 ‘g ‘u z x o n d a
d u s h m a n g a q a r s h i k u r a s h is h u c h u n q u v v a t q o lm a d i. 
Chekinishga m ajb u r bo'ldi. Sahroda ular bir oz dam olish 
u c h u n t o ‘x ta d ila r. 0 ‘g ‘u z x o n n in g la s h k a r la r i o r a s id a
a y o lla r h a m b o r edi. U la r d a n biri h o m i la d o r edi. Bu 
ayolning eri va otasi jan g d a o'ldirilgan edi. X otinning dardi 
q o ‘z g ‘a b qoldi. U p a n a jo y to p o lm a y , bir d a r a x t n in g
kovagiga kirdi. A yoldan bir o ‘g ‘il tu g ‘ildi. Otasi va bobosi 
o ‘ldirilganligi tufayli 0 ‘g ‘uzxon bolani o ‘z farzandligiga oldi 
va unga Qipchoq deb nom q o ‘ydi. Qipchoq qavmi shu o ‘g‘il 
naslidan hisoblanadi.
O ‘g ‘uzxon T u r o n d a qudratli davlatni qurdi. A r a b .v a
Eron m am lakatlarini ham o ‘ziga b o ‘ysundirdi. U olti nafar 
o ‘g ‘il k o ‘rdi: uch nafar kattasiga Kun, Oy, Yulduz. uch nafar 
kichigiga K o ‘k, T o g ‘, Dengiz nomlarini berdi.
0 ‘g ‘uzxon bir kuni olti o ‘g ‘lini ham ovga olib chiqdi. 
0 ‘g ‘i lla r in in g h a r biri ov k e t id a n q u v d i. U l a r o v d a
n o g ah o n d a bir jo y d a t o ‘qnashdilar va bir k am on bilan uch 
zarrin o ‘qni to p ib oldilar. 0 ‘g ‘illar k am o n va o ‘qlarni
112


o t a s i n i n g
h u z u rig a olib kelishdi. 0 ‘g ‘uzxon uch k a tta
o ‘g‘liga kam onni, uch kichik o ‘g ‘liga o ‘qlarni berdi. Katta 
o ‘g‘illari kam onni uch qismga b o i i b olishdi. K atta o ‘g‘illar 
buzuq, kichiklari uch o ‘q deb ataladi. K am on - podshoh, 
o ‘q -
elchi b o ld i . Shu voqeadan biroz o'tgach, 0 ‘g‘uzxon 
v a f o t
etdi. O ta vasiyatiga k o ‘ra, u ning taxtiga K unxon 
o i i r d i .
T u rk lar o ‘z odatlariga k o ‘ra, k atta daryolar va suvlarni 
«o‘g ‘uz» deyishardi. Q ad im d a A m u d ary o « 0 ‘g ‘uz» deb 
atalgan. Y unonlar bu so‘zni asos qilishib, uni « 0 ‘qs» deb 
no m lashg an . S h u n d an kelib chiqib, tu rk iy la r bu daryo 
a t r o f i d a y a s h a g a n la r g a h a m u s h b u n o m n i b erish g an . 
0 ‘g ‘u z x o n is m ig a d a r y o n o m i a s o s b o ‘lg a n d e y ish
tu rk sh un o s H asan ota Abushiyning farazlaridan biridir. 
Ehtim ol, d aryo 0 ‘g ‘uzxon no m i bilan a ta lg a n b o l i s h i
mum kin. U n d a bu n om kattalik, u lu g lik , kuch-qudratlilik 
m a ’nosini beradi. M arkaziy Osiyo, O z a rb a y jo n , O ltoy 
turklari, uyg‘urlar, usmonli tu rklarn in g ham k o ‘pchiligi 
o ‘zlarini 0 ‘g ‘uz qavmlaridan deb hisoblashadi.

Download 7,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   190




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish