|
Dadam ham o’lgandilar
-Qizim juda qayg’udaman. Ammo buni bilishing kerak. Dadang rahmatli bo’libdi.
U so’nggi so’zlarini aytib tugatmasdan, mening butun borlig’im yonib tamom bo’lgan edi.
Xonadagi butun jihozlar oyoqqa turgan, hamma narsa ustimga bostirib kelardi. Devorlar,
eshilar, shift deraza hamma narsa chir aylanardi. Shunday aylanardiki, o’rtasida bir
jarlik paydo bo’ldi va u yerga to’g’ri qulb tushganimni his qildim. Keyin nima bo’lganini
bilmayman.
Ko’zimni ochganimda boshimda ikki oq kiyimli odam menga qarab turardi. Boshim
karaxt, ichimda ta’rifsiz bir alam…Bir olov vujudimni kuydirardi. O’sha kuni ichimga
tushgan hayot olovi hech so’nmadi. Bugun ham o’sha otashning azoni, yong’ini
ichidaman. O’n yoshli bir qiz. Onasi, otasi va akasidan juda bo’lgan. Hayotda yakkayu
yolg’iz. Allohning birorta quli yo’qki, unga tasalli bersa, suyanchiq bo’lsa. O’ylab ko’ring,
taqdiringiz shunday bo’lsa nima qilardingiz? Juda dahshatli, qo’rqinchli emasmi?
Nech kunlar och, suvsiz yig’ladim. Burchak-burchaklarga tiqildim, odamlardan qochdim.
Umuman, holdan toydim, yiqildim. O’sha yili maktabga ham borolmadim, sinfda qoldim.
Go’yo boshqa birovning hayotida yashar edim. Sen ovqatlanmasang, kasal bo’lsang,
maktabga bormasang, kimning nima ishi bor? O’sha yillarda menga yagona tasalli
beruvchi kishi ishchi Usmon afandi bo’ldi. Meni har kuni yo’qlardi. Sochlarimni
silab:”Mening shakarim, gulim”, deya erkalatar va menga har kuni bittadan qand
berardi. Shuncha iztirob ichida mittigina bo’lsa-da, uchqun ham baxtiyorlik nuri bo’ladi.
Bugun ham hurmat bilan hotirlayman. Unga nima bo’ldi, hozir qayerda, bilmayman.
Ammo mudir otani also kechirmayman. Undan keyin hech ham yo’qlamadi. Dardlarim
bilan sira qiziqmadi ham, ehtiyojlarimni to’g’rilamadi ham. Holbuki, u so’z bergan edi.
Nega shunday insonlar bunday muasssasalarga qo’yiladi? Bilmayman. U yerdagi bolalar
eng ko’p mehrga, muhabbatga muhtoj bolalardir. Bu yerda ishlaydiganlar esa sevgi va
mehrni umuman bilishmas, qalbi borlari sanoqli edi.
O’sha yillari izzat-nafsimga tekkan bir boshqa hodisa ham esimda. Bir kuni juda och
qoldim va oshhonaga borib bir parcha non, ozgina pishloq oldim. Pulim yo’q edi,
bufetdan ololmasdim. Buni oshpaz Komil afandi ko’rdi, qo’limdan tutdi va mudir
yordamchisiga sudrab bordi. U ham bo’lmag’ur qiliqlarni topdi. Bir burda non, bir bo’lak
pishloq uchun.
-Sizlar non uchun o’zingizni ham sorasiz. O’g’rilar, nomusszialr kabi so’zlar bilan
shunday haqorat qildiki…
Holbuki, shu yoshdagi qiz shunchalar och, behad qiyin ahvolda qolmasa, bir parcha non
uchun shunday sharmandlari ahvolga tushishni xohlaydimi? Bu insonlar qanaqa
tarbiyachi o’zi? Qilgan ishim qoidadan tashqari bo’lsa-da, shunchalikka boorish kerakmi?
Ammo ko’p o’tmay mudir yordamchisi, bir qancha yosh onalarning shikoyati bilan
yotoqxonadan ketishga majbur bo’ldi. Qizlarni bezovta qilar emish. Bu tarbiyachiga
nomunosiz ish. Insonalrga o’rnak bo’ladigan kishi boshqalardan farqli, afzal, pokiza va
to’g’ri bo’lishi lozim. Yo’qsa, bizlar kimdan o’rnak olamiz. Endi bular meni umuman
qiziqtirmaydi. Ammo men biror hamdard kishim bo’lishini juda – juda xohlar edim…
Maktab yillarim ham bundan unchalik farq ilmadi. Ammo atrofdagi odamlar, maktab
o’qituvchilari qobiliyatli ekanimni gapirishar edi. O’sha yillari xotirlashga arzigulik ikki
ta’sirli voqea bo’lgan edi. Mana birinchisi eshiting:
Sunfdoshim Oyshaning dadasi badavlat edi. Juda yaxshi kiyinardi. Doimo puli bo’lar edi.
Har tanaffusd bir nimalar olib yer, men esa uni uzoqdan havas bilan kuzatar edim.
Chunki, umuman, pulim bo’lmasdi. Bir kuni u men juda yaxshi ko’radigan va kiyishni
xohlaganim bir tufli kiyib keldi. Buni ko’rib xo’rligim keldi, ko’p yig’ladim. Allohga ilk
marta isyonim ana o’sha kunlari boshlandi. Din o’qituvchilari Allohning, dinning va
taqdirning qanchalar shafqatli ekanini tushuntirishardi. Unday bo’lsa qani? Na onam, na
dadam, na akam? Na besh so’m pulim bor? Hayotda yakka-yolg’iz hamma narga muhtoj
qiz? Shu ham shafqatdanmi? Allohning menga ortiqcha zulm ko’rgizganini, meni
unutganini va nazaridan qoldirganini o’ylardim.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
