Al-xorazmiy nomli urganch davlat universiteti

2.3. Kichik sinf o’quvchilari bilan jismoniy tarbiya mashg’ulotlarini
 
o’tkazish xususiyatlari
Kichik  sinf  o’quvchisining,  umuman  o’smirning  ham  organizmi  uning  yurak,  nafas  olish, 
oshqozon  va  boshqa  barcha  hayotiy  muhim  tizimlari  kabi  shakllanish-bosqichida  bo’ladi.  Shu 
sababli  bolalar har bir kilogramm  og’irligiga  1,5  barobar kislorod iste’mol  qiladilar va ularga katta 
yoshli  inson  organizmiga  qaraganda,  2  barobar  ko’p  harakatlanish  kerak  bo’ladi.  Zal  harakatlarni 
cheklaydi, u erda kislorod kam,  maydonchada esa kislorod ko’p.  Maydonda shug’ullanish faqatgina 
o’quv xususiyatigagina emas, balki  sog’lomlashtirish va chiniqtirish xususiyatiga ega bo’ladi.
Jismoniy  tarbiya  o’quv  jarayoni  davomida  yuzaga  keladigan  asab-psixik  zo’riqishni 
susaytirishga  yordam  berishi  kerak.  Ulug’  adib  Jan  Jak  Russo:  «Agar  bolangiz  aqlli,  chiroyli 
bo’lishini  xohlasangiz,  u  yugursin,  qichqirsin,  yiqilsin!»  deb  aytgan.  Bolalarning  intellektual 
rivojlanishi  ularning  harakatlanish  faolliklariga  bog’liq  bo’lishi  qayd  etilgan.  Jismoniy  tarbiya 
mashg’ulotlari  bolalarni  o’z bo’sh vaqtlarini  mustaqil  tashkil  etishlariga o’rgatishi  zarur.  Jismoniy 
tarbiya  darslarida  o’quvchilarni  qiziqarli  mashqlar,  o’yinlar  bilan  qiziqtirish,  bolalarda  darslardan 
so’ng  hovlida  yoki  maktab  sport  maydonlarida  o’ynash  istagi  va  ehtiyojini  hosil  qilish  kerak. 
O’yinda bola “o’sadi”,  chunki o’zi mustaqil fikrlab harakat qila boshlaydi.
Nazorat savollari:
1. Bola organizmining xususiyatlari.
2.  Sport  maydonchalarida  o’tkaziladigan  mashg’ulotlar  sog’lomlashtirish  va  chiniqtirish 
jarayoniga qanday ta’sir ko’rsatadi?
3. Bolalar bo’sh vaqtlarini tashkil  etishda jismoniy tarbiyaning qayday ahamiyati bor?