Agrokimyoning ekologik muommolari

Tushamasiz go’ngni saqlash. Muayyan sharoitlardan kelib chikdan holda tushamasiz go’ngni 2 oydan 6 oygacha saqlash mumkin. Bu maqsadda ferma oddi va dala go’ng saqlagichlari kuriladi. Ferma oddi go’ng saqlagichlarining sig’imi 500—5000 m³ga teng bo’lsa, dala go’ng saqlagichlarining sig’imi go’nglanishi kerak bo’lgan maydonlar yuzasi va go’ng me’yoriga bog’liq ravishda tanlanadi. Bir bosh moldan 6 oy mobaynida tuplanadigan tushamasiz go’ng uchun 12 m³ hajmli go’ng saqlagich talab etiladi.
Ferma oldi go’ng saqlagichlari quvurlar yordamida dala go’ng saqlagichlari bilan birlashtirilib, maydalash va aralashtirish moslamalari bilan ta’minlansa, ulardan olinadigan samaradorlik yuqori bo’ladi.
Tushamasiz go’ng saqlash hovuzlarining tubi va yon devorlari betonlanishi lozim, aks holda oziq moddalarning shimilishi, sizot suvlarining kutarilishi va yog’in-sochinlar ta’sirida suyuqlanish darajasining ortishi Kuzatiladi.
Tushamasiz go’ng tarkibidagi oziq moddalarning yo’qolishi (6—15% azot, 6—26% organik modda) tushamali go’ngdagidan sezilarli darajada kamdir.
Tushamasiz go’ngni qo’llash. Tushamasiz go’ngni ishlatishda bir necha xil texnika va moslamadan foydalaniladi:
1. Ferma oldi go’ngxonasi — quvur — yomg’irlatish moslamasi — dala.
2. Ferma oldi go’ngxonasi — go’ng sochish sisternasi— dala.
3. Ferma oldi go’ngxonasi — quvur — dala go’ng saqlagichi — go’ng sochish sisternasi (yoki yomg’irlatish moslamasi).
4. Tushamasiz go’ngni qattiq va suyuq fraksiyalarga ajratish va alohida-aloxida qo’llash.
Tushamasiz go’ngni yomg’irlatish moslamasi yordamida sochishdan avval u yaxshilab maydalanadi va o’suv davrida 8—10 marta, boshqa paytlarda esa 2—3 marta suyultiriladi. Tushamasiz go’ng sochib chiqilgandan keyin albatta izidan plug yoki pichoqli og’ir tirma yordamida kumilishi lozim.
Tushamasiz go’ngni qo’llash me’yori ekin turi va rejalashtirilgan hosildan kelib chiqqan holda gektariga 50—60 t dan 100—150 t gacha bo’lishi mumkin.