Agrobiocenoz diyqanshiliqta ju'zege keletug'in biocenoz

Ajiriq - masaqlilar semeystvosina tiyisli bolip tamir sistemasi paxal tu`rinde boladi, boyi 15-50 sm, ko`p  jilliq karantin jabayi o`simlik esaplanadi. Japirag`i lenta siyaqli, uzinlig`i 10 sm den asadi, jildin` keliwine qarap erte ba`ha`rden kesh gu`zge shekem ko`geredi. May-iyunda gu`lleydi ha`m miyweleri iyul-sentyabrde pisedi. Bir tu`p ajiriq 10 min`g`a shekem tuxim beredi. Miywesi qiltiqsiz jin`ishke masaq tu`rinde, uzinlig`i 2-5 sm, da`ninin` uzinlig`i 2-3 mm, eni 0,5-0,7 mm, 1000 dana da`ninin` qabig`i menen salmag`i 0,2-0,25 g.  Tuximinin` ko`geriwi az, sebebi ol qaraqu`ye zamarrig`i menen ziyanlanadi. Ol tiykarinan tamirpaxallardan ko`beyedi. Tuximnan hawa temperaturasi +25-+30⁰С bolg`anda, tamir paxalindag`i bu`rtiklerden mart ayinan baslap ko`geredi, jer u`stindegi bo`legi -2-3⁰С suwiqta nabit boladi. Ajiriqtin` tamirpaxali egin egiletug`in jerlerde 20-30 sm, egin egilmeytug`in jerlerde 15-20 sm topiraq qatlamlarinda qalin` shim payda etedi. Ol suwg`arilatug`in diyqanshiliq jag`dayinda ma`deniy eginlerdin` en` ziyanli jabayi o`simligi esaplanadi. Ha`mme eginler arasinda ken` tarqalg`an. Ajiriq jaqsi o`setug`in maydanlarda eginlerdin`, a`sirese jon`ishqanin` na`li siyreklesedi. Sebebi onin` tamirpaxali ku`shli rawajlang`an, bul o`z gezeginde eginlerdin` o`siwin qiyinlastiradi. Ajiriq tamirpaxali shidamli, ol 1-2 ay dawaminda qurg`aq jerde qalip keyin ig`alli jerge tu`sse ja`ne o`sip ketedi.

Qamis-masaqlilar semeystvosina tiyisli, tamirpaxalli, ko`p jilliq o`simlik. Boyi 1-3 m ge jetedi. Onin` paxali tik, jabisqaq, tu`ksiz ishi bos, vegetatsiya da`wirinde jasil, jetilgende ashiq sari tu`ste boladi. Japiraqlari tegis, eni 5 sm, top gu`lleri sipse siyaqli, uzinlig`i 9-15sm ge ten`. Iyul-avgustta gu`lleydi, avgust-oktyabrde miywesi jetiledi. Miywesi ku`l ren` da`n, uzinlig`i 1,7-2, eni 1-1,25 mm, 1000 dana da`nnin` salmag`i 0,1-0,2g.

Qamis gidromorf topiraqlarda, yag`niy izey suw jaqin jaylasqan atizlarda ken` tarqalg`an o`simlik esaplanadi. Tamirpaxali ju`da` buwinli, Sari, qon`ir tu`ste, ishi bos, juwan, diametri 1-3 sm ha`m uzinlig`i bir neshe metrge jetedi.

Tamirpaxali shaqalang`an, ko`p yarusli bolip, onin` topiraqta rawajlaniw teren`ligi, jer asti suwinin` sayiz yamasa teren` jaylasiwina baylanisli. Ol gorizontal awhalda tiykarinan su`riletug`in qatlamda rawajlanadi, tiykarg`i massasi 30-60 sm teren`likte boladi. Tamirpaxallar topiraqta tu`rli bag`darlarda o`sedi ha`m usi jerden joqarig`a shig`ip, o`setug`in paxal ha`m japiraqlar payda boladi. Onin` kesilgen ha`r bir buwininan jan`a o`simlikler o`sip shig`adi.