Agrobiocenoz diyqanshiliqta ju'zege keletug'in biocenoz

4-lektsiya. Topiraqtin’ jilliliq ha’m hawa qa’siyetleri. Topiraqtin’ suw qa’siyetleri.

    Reje:

1. O’simlik ushin  jilliliqtin’ a’hmiyeti

2. Issılıq rejimi

3. Issılıq rejimin basqarıw

A’debiyatlar: 1, 2, 3, 10

 Topıraq temperaturası - ıssılıq rejiminin’ tiykarg’ı ko’rsetkishi. Sonın’ ushın  ıssılıq rejimi ko’binese topıraq temperaturası dep te ataladı.

Tuxımlar anıq temperaturada o’nedi, eger temperatura anıq, yag’nıy o’nip shıg’ıwı ushın jeterli bolsa minimal, o’simliktin’ o’siwi ha’m rawajlanıwı ushın ju’da’ qolay bolsa optimal, eger onnan artıq bolsa maksimal temperatura delinedi. Maksimal temperatura o’simliktin’ normal o’siwi ha’m rawajlanıwına keri ta’sir etedi.

Ha’r bir o’simlik tuxımının’ ko’gerip shıg’ıwı ushın za’ru’r ıssılıq mug’darı effektiv (minimal ıssılıq penen ortasha sutkalıq temperaturası ortasındag’ı parıq) temperatura delinedi. Ha’r qıylı o’simliktin’ tuxımının’ ko’geriwi, o’siwi ha’m rawajlanıwı ushın minimal temperaturag’a mu’na’sibeti ha’r qıylı boladı. G’awasha, sulı, ma’kke ha’m ju’weri ta’rizliler joqarı temperaturada normal o’sip rawajlansa, ayırımları, jon’ıshqa, jazlıq biyday eginleri to’menirek temperaturanı talap etedi. Gu’zlik biyday qıstı jen’il o’tkizedi, ba’ha’rgi eginler bolsa qıstın’ to’men temperaturasında o’lip qaladı.

 

6. Tuxımlardın’ o’nip shıg’ıwı, o’simliktin’ o’siwi ha’m rawajlanıwı ushın talap etiletug’ın ıssılıq, C⁰ (A.İrmatov, 1990)

O’simlikler