Agrobiocenoz diyqanshiliqta ju'zege keletug'in biocenoz

4-LEKCIYA. TOPIRAQTIN’ ISSILIQ HAWA REJIMI HA’M ONI BASQARIW

 

Reje:

1. O’simlik tirishiliginde suwdın’ a’hmiyeti ?

2. Hawa almasıwı

3. Hawa rejimin jaqsılaw

4. Hawa rejimin basqarıw

A’debiyatlar: 1, 2, 3, 10

 

Ha’r qanday topıraqta belgili mug’darda hawa boladı. Hawa topıraqtın’ a’hmiyetli bo’leginin’ quramı. Ol topıraqtın’ ıg’alsız bolg’an geweklik ha’m boslıqların iyeleydi. Topıraqta ha’r qıylı bioximiyalıq processler na’tiyjesinde payda bolg’an gazlar ha’m atmosfera hawası ushıraydı.

Topıraq hawasındag’ı kislorod topıraq quramındag’ı ha’r tu’rli mineral ha’m organikalıq zatlardı oksidleydi. Na’tiyjede oksidlengen bazı bir elementler eriytug’ın tu’rge o’tse, ayırımları bolsa kerisinshe, hawa jeterli bolmag’an topıraqta o’simlik tirishiligi ushın zıyanlı bolg’an ha’r tu’rli ximiyalıq birikpeler payda etedi. Topıraq o’nimdarlıg’ında suw qanday a’hmiyetli bolsa topıraq hawası da a’hmiyetli esaplanadı.

Topıraq hawa rejimin u’yreniw ayırım agronomiyalıq ma’selelerdi sheshiwde, o’simliklerdin’ normal o’siwi ha’m rawajlanıwın basqarıwda, joqarı o’nim jetistiriwde u’lken a’hmiyetke iye (5-keste).