Abdalieva P. Pedagogika nazariyasi va tarixi

7.Ta`limning oquvchilarga mos bulish qoidasi. 
Ta`limning  oquvchilarga  mos  bulishi  qoidasi  deganda  uquv  materiallarining 
mazmuni,  uning  hajmi,xarakteri,  u  eki  bu  sinf  oquvchilarining  jismoniy  rivoji, 
umumiy tayergarligi-saviyasi  va imkoniyatlariga loyiq bulishi tushiniladi. 
 
Moslik qoidasida ta`limning ikki tomoni e`tiborda tutiladi 
1)Ma`lum sinf uchun belgilangan uquv materiallarining xarakteri, mazmuni va 
hajmi shu sinf oquvchilarining esh xususiyatiga mos bulishi., 
2)Har  bir  sinf  uchun  belgilangan  bilim  hajmi  shu  sinf  oquvchilarining 
saviyasiga mos bulishi lozim. 
Ilg`or  klassik  pedagogika  namoyandalari  ta`limning  oquvchilarga  mos  bulishi 
yuzasidan bir qator qoidalar ishlab chiqqanlar.Ulardan biri G`osondan qiyinga qarab 
borishG` qoidasidir. 
Utiladigan  materialning  haddan  tashqari  engil  bulishi  bolalarning  qiziqishini 
sundirganidek,  ularning  bilimda  olg`a  qarab  borishlarini  ham  ta`minlay  olmaydi. 
Aksincha,  utilajak  materiallar  bolalar  saviyasig  nisbatan  og`ir,  tushinsh  qiyin  bulsa, 

---

quyilgan  misol  va  masalalarni  echish,  hal  qilishga  oquvchilarning  qurbi  etmasa, 
ularda uz kuchiga ishonmaslik kayfiyati tug`iladi. 
Moslikning ikkinchi qoidasi G`Ma`lumdan noma`lumga qarab borishG`dir.Bu 
qoidaga amal qilishda oquvchilarda avvaldan mavjud bulgan ilmiy bilim va tajribalar 
zamiridayangi, 
hali 
oquvchilarga 
ma`lum 
bulmagan 
ma`lumotlar 
bilan 
qurollantirishni tushuntirmoq lozim. 
Moslikning uchinchi qoidasi “Soddadan murakkabga qarab boorish”dir. 
Kupincha  biz  tushinib  etgan,  uzlashtirilgan  hamma  narsalar  sodda,  tushinib 
etmagan, uzlashtirilmagan narsalar esa murakkab kurinadi. 
Moslik  qoidasi  yana  bir  qator    talablarga  amal  qilishni  taqozo  etadi.Ayniqsa 
darsda  berilaetgan  bilimlarni  oquvchilar  puxta  uqib  olishlarigsha  imkoniyat  yaratish 
uchun  puxta  va  mustahkam  rejaga  amal  qilinishi,  baen  qiliniaetgan  materiallarining 
lunda  xulosalar  chiqarish.,materiallarning  ishonchli  bulishi  uchun  omil,  misol  va 
dalillar  keltirish-kursatma-qurollaridan  foydalanish  baen  qilinaetgan  materiallarni 
turmush  bilan,  oquvchilarning  shaxsiy  tajribalari  bilan  bog`lab  olib  borishni  talab 
qiladi