Abdalieva P. Pedagogika nazariyasi va tarixi

2. Ta`limning tizimli va izchil bulish qoidasi. 
 Ijtimoiy  taraqqietning  har  bir  davridagi  maktabning  tarixiy  tajribasi  ta`lim 
vazifasini ma`lum bir tizimsiz bajarib bulmasligini kursatadi. 
Oquv  materialini  tushuntirish  tizimi  uquv  materiali  aniq  baen  qilingan 
g`oyalarga, Oqituvchi bu g`oyalarning qaysilarini tushintirmoqchi ekanligiga, bolalar 
eshi, ularning bilimlarni uzlashtirishga qanchalik imkoniyat berishini, Oqituvchining 
bilish-bilmasligiga,  shu  esh  va  shu  saviyadagi  bolalarga  xos  fikrlash  faoliyatining 
xususiyatlariga,  darsdagi  bilimlarni  uzlashtirish  jarayoni  odamda  qanday 
tushinilishiga bog`likdir. 
 
Hozirgi  zamon  didaktikasi  uqitishda  xususiydan  umumiyga  qarab  borishni 
talab  qiluvchi  klassik  qoidaga  uzgartirishlar  kiritdikup  hollardaboshlang`ich 
sinflardaeq  umumiy  holatlardan  yana  xususiy  holatlarga  borish  mumkinligini 
isbotlandi.. shu munosabat bilan anchagina vaqt tejaladi va yutqizilmaydi, aksincha, 
oquvchilar tafakkurini rivojlantirish ishida yutuqlarga erishiladi. 
 
Dars  mazmunining    muqobil  tuzilishini  tanlash,  uqitishdagi  didaktikaning 
tizimlilik qoidasini hisobga olishni talab qiladi. 

---

 
Ta`limda  izchillikka  rioya  qilib  uqitish  lozim,    toki  bugun  urganilgan  bilim 
kecha urganilganlarni mustahkamlasin, ertaga urganiladiganiga zamin hozirlasin. 
 
Ya`ni uqitiladigan fan neki baen qilinaetgan yangi materialning oquvchilarning 
oldingi  uzlashtirgan  ilmiy  bilimlari,  kunikma  va  malakalari  bilan  izchil  va  uzviy 
bog`lanishi,  shu  bilan  bir  vaqtda  uqitilaetgan  uquv  materiallarini  uzlashtirish  orqali 
kelajakda  yangi  bilimlarni  uzlashtirishga,  shuningdek  navbatdagi  ta`lim  bosqichiga 
zamin yaratilishi nazarda tutiladi. 
 
Ta`limning  tizimli  bulishi  uning  izchil  bulishi  bilan  bog`likdir.Izchillikka 
asoslangan  ta`limning  xarakteri  belgisi  shundaki,  u  oquvchilarning  oldindan 
uzlashtirgan  bilim  va  malakalari  zamirida  yangi  bilim,  kunikma  va  malakalar  hosil 
qilish, ularning uzaro bog`lanishlarini takomillashtirish va aksincha, yangi bilimlarni 
baen  qilish  jarayonida  oldindan  uzlashtirilgan  bilim,  kunikma  va  malakalarini  yana 
ham chuqurlashtirish, kengaytirish va mustahkamlashni ta`minlashga qaratilgandir. 
 
Tizimlilik  va  izchillik  oquvchilarda  har  qaysi  uquv  fanlarining  bir-biri  bilan 
uzviy bog`liq bulishini kursatishda ham  muhim ahamiyatga ega. 
 
Ta`limning  tizimli  ulishi  qoidasi  baen  qilinaetgan  uquv  materiallarini 
mustahkamlash  va  ilgari  utilgan  materiallarni  tuldirishga  hizmat  qilishini, 
oquvchilarning  uzluksiz  va  tizimli  suratda  mustaqil  ish  olib  borishlarini, 
oquvchilarning uzlashtirgan bilim va hosil bulgankunikma, malakalarni hisobga olib 
borishni ham uz ichiga oladi. 
 
Tizimlilik  va  izchillik  qoidalariuzaro  bog`liq  bulganalohida  uquv  fanlarini 
hamda  uquv  fanlarini  mantiqiy  jihatdanbir-biriga  mustahkam  bog`liq  xolda  va 
muayan bir tartibda uqitish hamda tartib jarayonida oquvchilarni tizimli ilmiy bilim, 
kunikma va malakalarini uzlashtirib olishlarini ta`minlaydi.