Abbatisa – ayollar katolik monastirlarining boshqaruvchilari. Abbatlik

Imperator (lot. boshliq, hukmdor, lashkarboshi, qoʻmondon) – imperiya boshligʻi boʻlgan monarx tituli. Dastavval Rim legionlari boshliqlarining unvoni boʻlgan. Rim I.i Avgust zamonidan (mil.avv 27 – milodiy 14) I. monarxik xarakterni kasb etib boshlagan. Rim davlatining hukmdori boʻlmagan soʻnggi I.i Tiberiy prinsipligi davridagi (I asr boshlari) Kvint Yuniy Blez boʻlgan. Yevropa an’analarida I. unvoni davlatning yetakchilik mavqeyiga da’vosi hisoblanib, tarixiy asoslarga koʻra aynan Rim bilan bogʻlangan (shuning uchun ham “Muqadds Rim Imperiyasi I.i”).
Imperiya ritsarlari – oʻrta asrlarda Germaniyaning asosan, janubiy va gʻarbiy viloyatlarida bevosita imperator tomonidan yer-mulk (len) olgan mayda va oʻrta qatlam feodallari. Ular asosan ministeriallardan kelib chiqqan. Reyxstagda oʻz vakillariga ega boʻlmaganlar.
Imperiya shaharlari (nem. Reichsstadt.) – oʻrta asrlarda Germaniya (Muqaddas Rim Imperiyasi) da bevosita imperatorga boʻysunuvchi shaharlar. I.Sh. aholisi mahalliy knyaz yoki gersogga emas, bevosita imperator gʻaznasiga soliq toʻlaganlar. XIII asrdan e’tiboran oʻz-oʻzini boshqarish boʻyicha keng huquqlarga ega boʻlib, deyarli toʻliq siyosiy mustaqillik boʻlgan. M: XX asr boshlarigacha Bremen, Lyubek, Gamburg kabilar I.Sh. boʻlgan.
Independentlar – Angliyada radikal puritanlar. Yagona milliy cherkovga qarshi chiqqanlar. Ular har bir diniy jamoaning mustaqil va erkin boʻlishini talab qilgan. Keyinchalik siyosiy oqimga aylandi.
Indigo (lot. indigofera tinctoria) – Hindistonda oʻsgan. Keyinroq boshqa mamlakatlarga koʻk rang olish uchun madaniylashtirilgan. Koʻk I. matolar uchun juda mustahkam boʻyoq. I. barglari kukuni xina bilan aralashtirilishi natijasida basma deb ataladigan qora soch boʻyogʻini hosil qiladi. Dorivorlik hususiyatlari ham aniqlangan.
Indulgensiya (lot.avf, kechirish) – katolik cherkovida Rim papasi nomidan chiqarilgan maxsus yorliqlar koʻrinishidagi toʻliq yoki qisman gunohlardan avf etilganligi haqidagi hujjat. Oʻrta asrlarda xristian cherkovi katolik ta’limotiga koʻra Iso va avliyolarning xizmatlari sharofati bilan toʻplangan “ilohiy ne’mat” zahirasiga ega boʻlib, goʻyoki shu orqali u kishilarning gunohlaridan forigʻ qilar ekan. XII asrdan boshlab katolik cherkovi I. savdosini avj oldirdi, bu savdodan keladigan daromad ruhoniylarning va Rim kuriyasining katta boylik orttirishiga xizmat qildi.