A. Z. Umarov Avtomobillar texnik ekspluatasiyasi

Glossariy
_____ ___________________9-jadval.
Termin
0 ‘zbek tilidagi sharhi
Barit
Yunoncha «baros» - og‘irlik demakdir
Selestin
Yunoncha «selestis» havo rang demakdir
Anglezit
Birinchi marta Anglezi orolida topilgan bo‘lib, 
nomi shundan kelib chiqqan
Mirabilit
(Ko‘pincha u “glauber tuzi” deyiladi)
Yarozit
Birinchi marta topilgan joyi Barranko Yarozo 
(Ispaniya) nomi bilan atalgan
Kaliyli
achchiqtosh
Nomi tuzlardan iborat meditsinada qoMlaniladi
Natriyli
achchiqtosh
Nomi tuzlardan iborat meditsinada qo‘llani!adi
Nazorat savollari
1. 
Baritning eng asosiy xossalari.
2. 
Gips va angidridni ta’riflang.
3. 
Gipsning ishlatilishi.
4. 
Mirabilit va uning hosil boMishi.
5
. 
Alunit nima?
6
. 
Achchiqtoshlar qayerda ishltiladi?
103

---

8
-bob. VOLFRAM ATLAR, FOSFATLAR VA VANADATLAR
REJA :
1. Volframit guruhi minerallari
2. Sheelit guruhi minerallari
3. Monatsit guruhi minerallari
4. Apatit guruhi minerallari
5. Vanadinit guruhi minerallari
6
. Annabergit guruhi minerallari
7. Feruza guruhi minerallari
Kalit so (zlar:
nefelin, sienit, amfibol, gidrotatsiya, xemogen, 
tuproqsimon, tabletkasimon, digidratatsiya, gips, tolali tuz, rodon, 
peredodit, modifikatsiya, kolchedon
Bu guruhga 15 dan ortiq minerallar kiradi. Ularning aksariyati 
volfram va molibden kislotalarining tuzlaridir. Minerallarning asosiy 
qismini Ca, Fe, kamroq Pb, Mn+2, Cu+2 kationlar tashkil qilib, 
ba’zan o‘zaro izomorf qatorlarini hosil qiladi.
Volframat guruhiga gyubnerit - MnWO, ferberit - FeW
0 4
, 
izomorf aralashma qatori minerallari kiradi. Bulaming ko‘p 
xususiyatlari bir-biriga juda yaqin va tabiatda ular keng tarqalgan.
V olfram it 
(M n,Fe)W 04. 
Yunoncha 
«bo‘ri 
ko‘pigi» 
ma’nosini anglatali. Bu mineral bilan aralashgan qalayi m a’danlarini 
eritganda, qalayi ustida ko‘pik paydo bo‘ladi. Shuning uchun 
mineralning nomi shu xususiyati asosida yuzaga kelgan. Ferberit 
(FeW 04), volframit [(Mn,Fe)W04], gyubnerit (M nW 04) izomorf 
qatorining tarkibi o‘zgaruvchan, ularning chegaralari quyidagicha: 
ferberit - 100-80%, volframit - 80-20% va gyubnerit -