A. Z. Umarov Avtomobillar texnik ekspluatasiyasi

0 4
. Yunoncha «selestis» havo rang demakdir. 
Tarkibida - SrO - 56,4% bo‘ladi. U rombik singoniyali, kristallari
99

---

tabletkasimon, ustunsimon yoki prizma ko‘rinishda bo‘ladi. Lining 
rangi - havo rang, sarg‘ish, qizg‘ish, ba’zan rangsiz, shaffof, 
yaltirashi 
shishadek, 
ulanish 
tekisligi 
mukammal, 
sadafdek 
tovlanadi. Selestinning qattiqligi - 3,5; solishtirma og‘irligi - 4; 
mo4rt mineral. Uning asosiy uyumlari cho‘kindi - xemogen 
sharoitda paydo bo‘ladi va gips, angidrid, stronsianit va baritlar 
bilan 
birga uchraydi. 
U 
dengiz organizm larida, jumladan 
radiolyariya 
va 
ammonitlaming 
toshqotgan 
chig‘anoq larida 
aniqlangan. Selestin stronsiy olishda birdan bir manbadir.
Anglezit P b S 0 4. 
Birinchi marta Anglezi orolida topilgan 
bo‘lib, nomi shundan kelib chiqqan. Tarkibida: PbO - 73,6%, S 0
3
-
26,4% bo‘ladi. U rombik singoniyali, tabletkasimon, ba’zan kalta 
ustunsimon, piramidal qiyofalarda bo‘ladi. Odatda, u rangsiz, 
shaffof, kulrang, olmosdek yaltiraydi, qattiqligi - 3; solishtirma 
ogMrligi — 6,4; ulanish tekisligi rombik bo‘yicha mukammal. 
Q o ^ o s h in va boshqa sulfid konlarining oksidlanish zonalarida 
paydo bo4adi. Anglezit galenit sifatida. ulanish tekisligi bo‘ylab 
oksidlanishi tufayli vujudga keladi: PbSC>
2
.
M irabilit - Na
2
S
0 4 1 0
H
2 0
. (Ko‘pincha u “glauber tuzi” 
deyiladi). Tarkibi - Na20 - 19,3%, S 0
3
- 24,8%, N20 - 55,9%. 
Monoklin singoniyali, kristallari kalta ustunsimon qiyofaga ega. 
Odatda, yaxlit donador, po‘stloq gard ko‘rinishda topiladi. U 
rangsiz, shaffof, ba’zan xira sarg‘ish, ko‘kimtir yashilroq tusda 
tovlanadi. Uning qattiqligi - 1,5-2; solishtirma og‘irligi - 1,5; 
shishadek yaltiraydi. Quruq va issiq havoda tarkibidagi suvi 
yo‘qoladi va tenarditga aylanadi. Mirabilit suvda oson eriydi. Natriy 
va sulfat anionlari bilan tocyingan sho‘r suvli ko‘llarda hosil bo‘ladi.