A. Z. Umarov Avtomobillar texnik ekspluatasiyasi

1
-
2
; ancha mo'rt, ulanish tekisligi 
mukammal, solishtirma og'irligi 2,05-2,08. U elektr va issiqlikni 
yomon o'tkazadi (yaxshi izolyator). Oltingugurtni boshqa o'ziga 
o'xshash minerallardan ajratish belgilari - rangi, kichik qattiqligi, 
mo'rtligi, yaltirashi va boshqalar.
Oltingugurt turli yo'Ilar bilan yuzaga keladi: 
1
) vulqon 
harakatida vulqon mo'rilari jins yoriqlarida yopishib qotadi. 
2
) 
sulfidlaming, ayniqsa, piritning parchalanishidan paydo bo'ladi; 3) 
cho'kindi gips qatlamlarining parchalanishidan ham hosil bo'ladi.
Oltingugurt sanoatning turli tarmoqlarida zarur element 
hisoblanadi. U turli kislotalar tayyorlashda, rezina, bo'yoq, gugurt, 
mushaklar va ayniqsa qishloq xo'jaligi zarar kunandalariga qarshi 
kurashda ishlatiladi.
Glossariy
______________________ 5-jadval.
Termin
O'zbek tilidagi sharhi
Dendrit shakii
simga o'xshab o'rama hosil qiluvchi shakl sovuq 
bo'lganda ham qizigan bo'lganda ham, shu bilan 
birga keyingi holda vakuumda ko'rinadi
Sof, asl
9 9 , 9 9
foiz tabiiy toza birikma
Singoniya
kristallarda burchaklaming gradiuslarga mos holda 
to'g'ri kelishi
Elektrum
Uning tarkibida kumush 15 foizdan ortiqroq bo'lib, 
odatda 30, ba’zan 40, hattoki 50 foizgacha etadigan 
birikma
Poliksen
Tarkibida izomorf aralashmalar ko'p bo'lishiga 
qarab Shunday nom berilgan: grekcha “poli” -
ko'p, “ksenos” - o'zga demakdir
75

---

Nazorat savollari
1. 
Minerallami qaysi belgilari bo‘yicha tasniflash mumkin?
2
. 
Eng keng tarqalgan tasnif qaysi va unga ta’rif bering.
3. 
Qaysi elementlar tabiatda mineral ko‘rinishida sof holda 
uchraydi?
4. 
Oltinga ta’rif bering.
5. 
Platinaning asosiy xossalarini ayting.