A. Taniyev innovatsion iqtisodiyot darslik

100%
Barcha xaridorlar
Ko‘rib turganingizdek ushbu beshta omilning to‘rttasini (ko‘plab raqobatchilardan tashqari) xavfsiz tarzda innovatsion mahsulotlarga kiritish mumkin. An’anaviy marketing kommunikatsiyalari orqali qancha xaridor haqiqiy xaridorlar toifasiga o‘tishi mumkinligini innovatsion mahsulotlar bozorida taxmin qilish ancha qiyin bo‘ladi.

2. 
   
   
   10% xaridlarni takrorlang Action Again
   
   15%
   birinchi xarid Action
   shakl. Xarid qilish xatti-harakatining 4 A modeli.

erta ko‘pchilik
Shunga qaramay amaliyot yangi tovarlarga nisbatan iste’molchilarning ba’zi xatti-harakatlarini shakllantirishga imkon berdi. XX asrning 30-yillarida aloqa masalalarini o‘rgangan Everett Rojers innovatsion diffuziya nazariyasini ishlab chiqdi[5.21]. U odamlarni yangi g‘oyalarga munosabati va yangiliklarni qabul qilish tartibiga ko‘ra bir necha toifalarga bo‘lishni taklif qildi (3-rasm) [5.21]:

3. shakl. Innovatsiyalarning diffuziya modeli.

Innovatorlar (potensial iste’molchilar umumiy sonining 2,5%) ishbilarmon, yaxshi va ko‘plab ma’lumot manbalariga ega, tavakkal qilishga ko‘proq moyil odamlar.

Ilk qabul qiluvchilar (13,5%) ijtimoiy yetakchilar, mashhur, yaxshi ma’lumotga ega, yangiliklarni xohlaydi, sinab ko‘radi, ammo ixtirochilarga qaraganda ehtiyotkorroqdir.
Dastlabki ko‘pchilik (34%) oqilona, erta qabul qiluvchilardan ko‘ra ehtiyotkorroq, ammo ular yangilikni o‘rtacha izdoshlaridan ilgari qabul qiladilar va ko‘plab norasmiy ijtimoiy aloqalarga ega.
Keyinchalik ko‘pchilik (34%) - skeptiklar, yangilikni ko‘pchilik avvalroq qabul qilgandagina qabul qiladi.
Kechikuvchi (16%) an’anaviylar o‘zgarishlarni yoqtirmaydilar, ularni umumiy qabul qilingan me’yorga, an’anaga aylangandagina qabul qiladilar; qo‘shnilar va do‘stlar ma’lumotlarning asosiy manbalari.

Jeffri A. Mur ushbu nazariyani innovatsion yuqori texnologik mahsulotlar bozoriga moslashtirish orqali yanada rivojlantirdi. O‘zining “Bo‘shliqni bartaraf etish: marketing va yuqori texnologiyali mahsulotlarni ommaviy iste’molchiga sotish” [5.24] kitobida ma’lum bir tarzda yangi innovatsion mahsulotlarga yo‘naltirilgan iste’molchilarning (segmentlarning) beshta guruhini ajratib ko‘rsatdi. Model har qanday mahsulot bozoriga yangi texnologiyalarning kirib kelishini ushbu mahsulot tomonidan jalb qilingan iste’molchilarning bir turidan ikkinchisiga butun hayotiy sikli davomida o‘tish sifatida tavsiflaydi (4-rasm) [5.24]. J.Mur innovatsion bozorni rivojlantirishning ikki bosqichini belgilaydi: dastlabki bozor va asosiy bozor.

4.