A. N. Valiyev, B. R. Haqberdiyev, N. X. Gulomova, Z. A. Boboyeva

a)
soddalashtirilgan (6.11-rasm, 
b
) va shartli (6.11-rasm, 
c)
ko‘rinishlarda tasvirlash mumkin. Yig‘ish chizmalarida vintli birikmalar 
soddalashtirib, rezbasi butun sterjen bo‘yicha chiziladi. Vint burab 
kiradigan rezbali teshikning oxirida 120° li konus chuqurcha va vint
96

---

bilan mustahkamlanadigan detal orasidagi tirqish (zazor) ko‘rsatilmaydi. 
Kxcinatik chizmalarda birikmaning shartli tasviri chiziladi.
Soddalashtirilgan va shartli tasvirlarida vintni otvyortka bilan burash 
uchun ochilgan ariqcha (shlitsa) toretsida yo‘g ‘onlashtirilgan to ‘g ‘ri 
chiziq ko‘rinishida, shartli ravishda, 45° ga burib ko‘rsatiladi. Vint burab 
kiritiladigan detal teshigining tubidan vintgacha olti rezba qadami (6P)ga 
teng masofa qolishi kerak. Shuningdek, vintlar biriktiriluvchi detaldagi 
uyasiga ikki-uch qadam (2-3
P)
qolguncha burab kiritiladi, ya’ni shpilka 
kabi oxirigacha burab kiritilmaydi.
6.10-rasm
97

---

/ф| 
/ф\
 
/фу 
/фу
Ч}/ 
\ ф / 
х [ /
у р '
6.11-rasm
Vintli birikmalarni vint rezbasining 
d
diametriga nisbatan taxminiy
o ‘lchamlarda chizish mumkin. Vintning uzunligi 
L = l+ H
orqali aniqlanadi.
Bu yerda /; - vint kiritiladigan rezbali chuqurcha, 
Ht -
biriktiriladigan detal

---

qulinligi. 
Vintlaming uzunligiga silindrik, yarim yumaloq kallagi hamda 
yurim
yashirin kallakli vintning shar (sfera) qismi kirmaydi. Yashirin 
kallakli 
vintning kallagi hamda yarim yashirin kallakli vintning kallagi 
xhnr 
qismisiz vint uzunligiga kiradi.
0 ‘rnatish 
vintlari mashina va asboblarning m a’lum bir detallarini 
birini 
ikkinchisiga moslash (o‘matish) va mustahkamlash uchun ishlatiladi. 
O 'r n a tis h
vintlarining y ig ‘ish chizmalaridagi konstruksiyasi to ‘liq 
ko'rsatilgan 
tasviri 6.12-rasmda berilgan. 0 ‘matish vintlarining kallagi va 
uchi 
turli shaklda qilib ishlanadi.
w w w n w v
6.12-rasm
Namunali chizma.