A avloniy nomidagi xalq ta’limi muammolarini o‘rganish va istiqbollarini belgilash ilmiy-tadqiqot instituti

Muammoli savollar: 
1.Temir inson organizmida qanday oksidlanish darajasiga ega bo‘ladi” 
2.Mevalar tarkibida temir borligini qanday isbotlash mumkin? 
O‘qituvchining yechimi: 
Gemoglobin va unga o‘xshash metallokomplekslarning xossalari ba’zi 
zaharli moddalar,masalan,CO (is gazi) va sianidlar ta’sirida keskin o‘zgarishi 
mumkin.Shuning uchun ham havo tarkibiga aralashgan CO gemoglobin bilan 
karbonilgemoglobin hosil qilishi tufayli organlarga kislorod etib borishi keskin 
kamayadi.Buning ustiga CO ning komleks hosil qilish qobiliyati kisloroddan ko‘ra 
o‘nlab marta yuqori. 
Ana Shu tufayli havoda juda oz kislorod bo‘lsa ham I gipoksiyaga ,ya’ni 
kislorod yetishmasligiga olib keladi.CO bilan zaharlanishni oldini olish uchun 
bemorni tezda toza havoga olib chiqish kerak.Shunda muvozanat oksigemoglobin 
hosil bo‘lish tarafiga qarab suriladi. 

---

Gemoglobinning tuzilishi. 
Qondagi gemoglobin miqdorining normal holatda bo‘lishi inson organizmi 
temir ionlarining qanday o‘zlashtirilishiga bog‘liq.Temir oziq-ovqatlar tarkibidan 
ion holida o‘zlashtiriladi.Temir moddasi asosan,go‘sht mahsulotlari,dukkakli 
o‘simliklar,meva va sabzavotlar tarkibida bo‘ladi. 
Gemoglobin tarkibida +2 oksidlanish darajasiga ega bo‘ladi.Oziq-ovqatlar 
tarkibidan temir Fe
2+
holatiga o‘zlashtiriladi. 
Olma tarkibidagi temirni aniqlash uchun yangi kesilgan olm abo‘giga 
ammoniy rodanit eritmasidan tomizib ko‘ramiz,agar Fe
3+
ioni bo‘lsa,qizil rangli 
birikma hosil bo‘lishi kerak.Lekin bunday holat kuzatilmaydi.Kesilgan olmani biroz 
ochiq 
havoda 
qoldirsak,u 
qo‘ng‘ir 
tusga 
kiradi,ya’ni 
temir(II)-ioni 
oksidlanib,temir(III)-birikmalariga aylanadi. 
Laboratoriya ishi: 
Mavzu:Fe(II)- va Fe(III)-gidroksidlarini olish.