5-мавзу: бозор иқтисодиётининг мазмуни ва белгилари

3. Ilmiy texnik ishlanmalar yoki intellektual tovarlar bozori – bu bozor maxsus turi tariqasida aqliy mehnat maxsuli bo’lgan tovar va xizmatlar ayirboshlanadi.

Bu bozorda sotuvchilar va xaridorlar maxsus tovar hisoblangan ilmiy g’oyalar, texnikaviy yangiliklar, san’at va adabiyot asarlari, har xil axborotlar oldi-sotdi qilinadi. Intellektual bozor ilmiy texnik ishlanmalar, tasviriy san’at, musiqa, antikvar buyumlar, kino, axborot bozorlaridan iborat bo’lishi mumkin.

Intellektual bozor tarkibida ilmiy texnikaviy ishlanmalar savdosi alohida o’rin tutadi va u amalda patent, lisenziya, nou-xau (nou-hau) sotishdan iborat bo’lib, bu bozorda asosan innovasion firmalar faoliyat ko’rsatadi va ular yangiliklarni topish, sotish va ishlab chiqarishga joriy etish bo’yicha xizmat ko’rsatadi. Bu vazifalarni amalga oshirishda injiniring va konsalting firmalar ham qatnashadi.

Intellektual bozor fan-texnika rivojiga katta xissa qo’shadi, yangiliklardan tezda zarur joyda samarali foydalanishni ta’min-laydi.

Intellektual bozorning eng mashhur shakllaridan biri «Shou-biznes» bozori hisoblanadi va uning yordamida turli-xil pullik tomoshalar ko’rsatilib, daromad olinadi. Shou-biznes bozoridan maxsus firmalar, madaniy-musiqiy uyushmalar, birlashmalar, ayrim biznesmenlar foydalanadi. Ularning daromadlari aholidan olina-digan tomosha haqi, firmalardan tushadigan reklama puli, tomosha-binlarga savdo-maishiy xizmat ko’rsatish haqi hisobidan shakl-lanadi.