5-2 tar 20 guruhi talabasi abdurahmonov sardorning jahon tarixi fanidan “xvii asr II yarmi XX asr boshlarida Germaniya”mavzusi uchun tayyorlagan taqdimot-slayd

Germaniyaning imperiya deb e’lon qilinishi

• 1871 yilning 18 yanvarida Versal saroyining oynali zalida Germaniya imperiya de e’lon qilinadi. Shu yilning 14 aprelida esa, Germaniya imperiyasining konstitutsiyasi e’lon qilinadi. Konstitutsiyaga ko‘ra Germaniya imperiyasi 25 ta davlat ittifoqidan iborat bo‘lib, ularning 4 tasi qirollik, 6 tasi Buyuk Gersoglik, 4 tasi Gersoglik, 8 tasi Knyazlik va 3 tasi erkin shahardan iborat edi. Fransiyadan tortib olingan Elzas va Lotaringiya imperiya o‘lkalari deb e’lon qilindi. Har bir ittifoqqa kiruvchi davlatning o‘z qonun chiqaruvchi organi Lantag bo‘lib, imperiyaning qonun chiqaruvchi organi Reyxstag deb nomlanar edi. Saylov huquqiga ko‘ra, 25 yoshga to‘lgan barcha erkaklar saylovda ishtirok etar. Reyxstag a’zolari 5 yil muddatga deputat etib saylanar edi. Reyxstagning qonunchilik faoliyati cheklangan bo‘lib, bundesrat va kayzer tasdiqlagandan so‘nggina qonun loyihasi kuchga kirar edi. Bundesratga 25 davlatning knyazlari yoki vakillari kirgan bo‘lib, Prusiya qirolligi bundesratdagi 58 o‘rindan 17 tasiga egalik qilardi. Bu hol qonun loyihalarida Pruss yunkerlari manfaatlarini himoya qilinsagina kuchga kirishini anglatardi. Imperiya kansleri ham cheklanmagan vakolatlarga ega bo‘lib, u reyxstag oldida javob bermas, faqatgina kayzer oldida javob berar, reyxstagni tarqatib yuborish huquqiga ega edi. Reyxkansler bir vaqtning o‘zida tashqi ishlar vaziri, savdo va moliya vazirligi, imperiya provinsiyalari bo‘lgan Elzas va Lotaringiyani boshqaruvchisi lavozimini ham qo‘lga kiritgan edi.

XIX ASR OXIRGI CHORAGIDA GERMANIYANing ijtimoiy iqtisodiy rivojlanishi

• Germaniyaning birlashtirilishi, ichki bojlarning olib tashlanishi, temir rudasi va ko‘mirga boy Elzas va Lotaringiyaning qo‘shib olinishi, Fransiyadan5 mlrd frank kontribunsiya olinishi sanoat taraqqiyoti uchun keng yo‘l ochdi. Ayniqsa sanoatning yangi tarmoqlari ximiya, elektrotexnika, bo‘yoq ishlab chiqarish, mashinasozlik, kemasozlik tez rivojlandi. 1870-73 yillar Germaniya tarixida “Gyunderlik” (tashkil qilmoq, asos solmoq) davri deb nomlandi. Bu davrda ko‘plab sanoat korxonalari aksionerlik jamiyatlari, banklar ochildi. 1871-73 yillarda cho‘yan eritish 40% ga po‘lat eritish 80% ga o‘sdi. Ko‘mir qazib chiqarish esa, 29,4 mln tonnadan 35,9 mln tonnaga etdi. Ammo, 1873 yilda boshlangan inqiroz 1877 yilga qadar davom etdi. Inqiroz Berlindagi banklardan boshlanib, 3 ta bank (150 mln marka kapitalga ega) sinishi ko‘plab aksionerlik jamiyatlari, ishlab chiqaruvchilarni sinishiga sabab bo‘ladi. 1900 yilda banklar soni 165 ta bo‘lib, ularning umumiy kapitali 2,8 mlrd markadan ortiqroq edi. Eng yirik kapitalga ega banklar Germaniya banki (Doychlandbank), Drezden banki, Darmshtadt va Diskonto-gazel-shaft banklari edi. 1900 yilda ularning kapitali umumiy hisobda 520 mln markani tashkil etardi. Aksionerlik jamiyatlarining soni 1899 yilgi ma’lumotlarga ko‘ra 4965 taga tushib qoladi.