4-variant. – Topshiriq

Ko`chib kelganlar – qashg`arlar, hindlar, arablar va no`g`aylar. No`g`aylar XVII asrda Rossiyadan kelib Toshkent yaqinidan No`g`oyqo`rg`on qishlog`ida joylashgan.


4 savol. Uchta xonlik boshqaruv tizimida feodal munosabatlar asos qilib olingan edi. xonliklar xududida yer egaligining uchta turi: davlat yerlari, xususiy yerlar, vaqf yerlari mavjud edi.


Xonliklar aholisi asosan dehqonchilik, chorvachilik va hunarmandchilik bilan shug`ullanar edilar. Asosiy soliq turlari xiroj


, zakot bo`lib, shu bilan birga turli majburiyatlar mavjud edi. bular Xiva xonligiga begar, qazuv, mushrifona va boshqalar bo`lsa, Buxoro amirligida urush paytda olinadigan favqulotda soliq jul, suv haqi va boshqalar. Qo`qon xonligida esa hashar, harbiy xizmat majburiyatlari bor edi.


Xonliklar boshqaruvida islom mafkurasi asosiy o`rinni egallagan bo`lib, diniy mutaassiblik mamlakat taraqqiyotiga salbiy ta’sir ko`rsatar edi. ayniqsa, xonliklar ichida etnik guruhbozlik fuqarolarning tinch va osoyishta hayot kechirishiga to`siq bo`lar edi. undan tashqari turli urug` vakillari davlat boshqaruvida yuqori mavqeyga ega bo`lish uchun boshqa urug` vakillariga qarshi zimdan va ochiqchasiga kurash olib borib, siyosiy beqarorlikni keltirib chiqarar edilar. Buni Xiva xonligidagi XVIII asr voqealarida yaqqol ko`rishimiz mumkin. Bu davrda Xivada turli urug` vakillaridan xonlar ko`tarildi. Bu xonlarning almashishi xalq uchun katta kulfatlar keltirar edi. XVIII asr oxirlariga kelib Xiva xonligida Qo`ng`irotlarning mavqei osha bordi va 1804 yilda ular Xiva xonligi taxtini egallab, 1920 yilgacha bu xonlikda hukmronlik qilishdi. Qo`qon xonligida hukmronlik qilishgan minglar sulolasi o`zlarining tashqi istilochilik urushlari va o`zaro sulolaviy kurashlari bilan xonlik aholisining ijtimoiy, iqtisodiy ahvolini yanada og`irlashtirdi, Xudoyorxon davrida talonchilik urushlari va solingan ko`plab soliqlar ko`plab aholi noroziligiga sabab bo`ldi, natijada Xudoyorxon ikki marotaba taxtdan xaydalib, yana qayta taxtni egalladi. Minglar sulolasi Qo`qonda 1710 yildan 1876 yilgacha hukmronlik qilishdi.


XVII – XVIII asrning birinchi yarmida bitta iqtisodiy hududdagi bir elat, bir xalqning uchta mustaqil, siyosiy xonlikka ajralib ketishi, bu hududda yashayotgan xalqlarning boshiga juda og`ir kulfatlarni keltirdi. Yanada og`irlashtirdi. Xivaliklarning turkman urug`lariga qarshi uyushtiradigan bekliklariga qarshi olib borgan urushlari, Qo`qon xonligining Toshkent va Xo`jand uchun Buxoro amiriga qarshi kurashlari bitta xalqning parchalanishiga, o`zaro madaniy, savdo aloqalarining uzilib qolishiga sabab bo`ldi. Xonliklar hududidagi xalq norozilik harakatlari shafqatsizlik bilan bostirildi, har qanday ilg`or fikr, yangilik diniy mutaassiblarini taqibiga uchrar edi. bu paytda nafaqat boshqa xududlar bilan hatto Qo`qon, Xiva, Buxorodagi madaniy markazlarning ham o`zaro aloqasi yo`q edi. bu o`z navbatida O`rta Osiyo ilm – fanini turg`unlikka, hatto tanazzulga olib keldi. Tabbiy fanlarga e’tibor umuman yo`qoldi. O`rta Osiyo xalqlari yuvropa fan texnika taraqqiyotidan bexabar bo`lib, orqada qolib ketdi.


Rossiya bilan o`rnatilgan savdo aloqalari asosan bir guruh boylar qo`lida bo`lib, ular madaniy aloqalarga, fan texnika taraqqiyotini kirib kelishiga aytarli ta’sir ko`rsatmadi va o`lkadagi iqtisodiy, ijtimoiy – siyosiy vaziyat chor Rossiyaning o`z agressiv maqsadlari uchun sharoit yaratib berdi. Natijada Rossiya O`rta Osiyoni osonlik bilan bosib oldi.