4-маъруза. Меҳнат таълимида ўҚитиш методлари

Дарслик билан ишлаш методи. Таълим тизимида дарслик билан ишлаш методи асосий ўринлардан бирини эгаллайди. Бинобарин, дарсликдан фойдаланмай бирор фан, техника ёки санъат соҳасини эгаллаб булмайди.
Дарслик билан ишлаш таълим жараёнида ўқиш-ўқитиш ишларини муваффақиятли амалга ошириш учун ёрдам берса. иккинчи томондан, ўқувчиларнинг келажакдаги фаолияти учун зарур бўлган илмий ва илмий-оммабоп адабиётларни мустақил ўқиб-ўрганиш маданиятини таркиб топдириш билан бирга у болаларни кўникма ва малакалар билан қуроллантиришда катта аҳамиятга эга.
Ўқув адабиёти билан ишлаш мураккаб психик жараённи уз ичига олади. Ўқиш жараёни ўқитувчи томонидан баён қилинаётган билимларни ўқувчиларнинг эшитиб, ўқишларинигина эмас, балки ўқув материалларини (маълумотларни) китоб матнидан куриб, онгли идрок қилиш фаолиятини ҳам тараққий эттиришни назарда тутади.
Дарслик билан ишлаш методи икки шаклда олиб борилади:

• 
  дарс жараёнида дарслик ва ўқув адабиёти билан ишлаш;
  
• 
  дарслик ва ўқув адабиётлари билан синфдан ва мактабдан ташқари мустақил ишлаш.
  

Китоб билан ишлашнинг ҳар иккала шакли ўқув фанлари буйича деярли ҳамма синфларда қулланиши мумкин.
Ўқувчиларни дарслик ва бошқа ўқув маълумотлари билан бирга қушимча адабиёт, илмий ва илмий-оммабоп мақолалар, шунингдек газета, журналлардан фойдаланишга ҳам ургатиш керак.
Демонстрация, иллюстрация ва экскурсия (саёҳат) методи. Демонстрация ва иллюстрация ўқув маълумотларини аниқ усуллар орқали бевосита идрок қилиш жиҳатидан муҳим аҳамиятга эга. Ўрганилаётган буюм ва ҳадисаларни тулиқ ва аниқ тасаввур этган тақдирдагина ўқувчиларнинг олган билимлари чуқур ва пухта булади.
Ўқувчилар турмуш ва техникадаги нарса, ҳодиса ва воқеаларни демонстрация методи орқали бевосита куриб, идрок қилишлари натижасида улар ҳақида мустақил фикр юритиш, таҳлил қилиш, тегишли хулосалар чиқаришга муваффақ була оладилар. Бу метод дарс давомида ёки дарснинг айрим қисмларида қулланилади.