4-ma’ruza: Mavzu: iva va va guruh elementlari ning xossalari

SnO2 oq sir va emallar tayyorlashda ishlatiladi.Tabiiy SnO2dan esa Sn olishda foydalaniladi. Qalayning gidroksidlari Sn(OH)2, Sn(OH)4 ko’rinishida yozilsada, uning tarkibida haqiqatdan m SnO*nH2O va m SnO2*H2Odir.

• SnO2 oq sir va emallar tayyorlashda ishlatiladi.Tabiiy SnO2dan esa Sn olishda foydalaniladi. Qalayning gidroksidlari Sn(OH)2, Sn(OH)4 ko’rinishida yozilsada, uning tarkibida haqiqatdan m SnO*nH2O va m SnO2*H2Odir.
• Ikki valentli qalay tuzlari ishqorlar ta’sirida oq cho’kma hosil qiladi
• SnCI2+2NaOH=Sn(OH)2+2NaCI
• Sn(OH)2ehtiyotlik bilan quritilsa,2SnO*H2O ni hosil qiladi.
• Sn(OH)2lari kislotalarda erib , ikki valentli qalay tuzlarini hosil qiladi. Sn(OH)2+HCI=SnCI2+2H2O .

Sn(OH)2ishqorlarda erib esa stannit kislota tuzlarini hosil qiladi. Sn(OH)2+2NaOH= NaHSnO2+H2O.

• Sn(OH)2ishqorlarda erib esa stannit kislota tuzlarini hosil qiladi. Sn(OH)2+2NaOH= NaHSnO2+H2O.
• Stannitlar kristall holida olinmagan faqat eritma holida olingan,oson parchalanib, SnO2 ni hosil qiladi. Sn(OH)2 va stannitlar eritmasi qaytaruvchilardir. Ular oksidlanib stannatlar-H2SnO3tuzlariga aylanadi. Masalan, 2Bi(OH)3+3NaSnO2=2Bi+3Na2SnO3+3H2O

VA guruh elementlarining xossalari.

• VA guruh elementlarining xossalari.
• VA guruh elementlariga azot,fosfor,mishyak, surma va vismutdan iborat.Ushbu guruh elementlarining tashqi electron qavatida 5 ta elektroni bo’ladi.Bu elementlar o’zining xossalari bilan bir-biridan keskin farq qiladi.Masalan,azot gaz,fosfor kristall holdagi metallmas. Mishyakdan vismutga o’tgan sari metallic xossalari kuchayib boradi,nisbiy elektromanfiyligi va ionlanish energiyasi kamayib boradi. Quyidagi jadvalda VA guruh elementlarining xossalarini o’zgarishi keltirilgan .

VA guruh elementlarining tartib raqamining ortishi bilan metallmaslik xossalari susayib,metallik xossasi ortib boradi.

• VA guruh elementlarining tartib raqamining ortishi bilan metallmaslik xossalari susayib,metallik xossasi ortib boradi.
• Bu guruh elementlarining tashqi qavatida 5 tadan elektron bor. Barqaror qavat hosil bo’lishi uchun yana 3 ta elektron biriktirib olishi kerak. Bu guruh elementlarining metalloidlik xossalari VI va VII guruh elementlarigaa qaraganda kamroq. Azot guruhi elementlarining elektron berish xususiyari VI va VII guruh elementlarigaa qaraganda kuchliroq. Shuning uchun ularning kislorod bilan hosil qilgan birikmalari barqaror bo’ladi.