36 хитой стратагемаси: ҳарбий ҳийлалар ва иқтисодий муваффақият сирлари Масъул муҳаррир

1-ҳикоят. Қадимда Юэ подшолиги ҳукмдори Гоу Цзян қўшни У подшолиги ҳукмдори Фу Чжай томонидан яксон қилинади. Аввалида Гоу Цзян қолган қўшини билан бирга қочишни хаёл қилади, лекин унинг маслаҳатчиси Вэн Чжун Фу Чжайга таслим бўлишга ва тўлиқ итоаткорликни намоён қилиб, мағлубият учун қасд олишга қулай фурсатни кутишга кўндиради.
Ғалабадан маст бўлган Фу Чжай Гоу Цзянни авлодлари билан бирга қабул қилишга кўнади ва мағлуб бўлган подшони отхонасига наззорабон этиб тайинлайди. Гоу Цзян шахсан ўзи Фу Чжайга отни олиб келарди ва ўзига кўрсатилган муруввати учун ҳар сафар миннатдорчилик билдирарди. Вақт ўтиши билан Фу Чжай Гоу Цзян ростдан ҳам ўзининг содиқ хизматкорига айланди деб хулосага келди. У Гоу Цзянга ватанига қайтишга рухсат берди. Гоу Цзян у ерда ўзининг интиқом олиш режаларини унутмаслик учун сомон ва ўтин устида ухларди. Шу мақсадда у ҳар куни тушлик пайтида аччиқ ҳаётини эслатиб туриши учун ўт пуфагидан бир бўлак ерди. Шу билан бирга айни пайтда У подшолигига қарши яширин тарзда ҳарбий юришга тайёргарлик кўрарди. Ахири бир куни қўққисдан У ерларига бостириб кирди ва Фу Чжай қўшинини бутунлай яксон қилди.
2-ҳикоят. Тарихий манбаларга қараганда Ли Ифу (614-666 й.) деган киши Тан императори Гао-цзун даврида ўзининг тилёғламалиги ва лаганбардорлиги билан саройдаги энг аҳамиятли амалдорлардан бирига айланади. 940 йилда яратилган “Сўнгги Тан тарихи” асарига мувофиқ “[Ли] Ифу камтарин ва камсуқум бўлиб кўринган; бирор киши билан суҳбатлашаётганда доимо нурга тўлиб табассум қилиб турган. Бироқ қалбининг тубида маккор ва ёлғончи эди. Агар бирор киши озгина бўлсада, унга қарши чиқса, уни ҳалок қилишга интилган. Замондошлари у ҳақида шундай дейишган: “Ифу табассуми ортида ханжар яширинган”.
Оуян Сю (1007-1072 й.) ёзган “Илк Тан тарихи” асарида ҳам Ли Ифу шундай тарзда тасвирланган.
Сима Гуан (1019-1086 й.) “Бошқарувда ёрдам берувчи умумий ойна” асарида император Сюан Цзуннинг бош вазири Ли Линфу (752 й. вафот этган) ҳақида шундай хабар беради: “Унинг учун энг жирканч кишилар олимлар эди. Уларни юзаки рағбатлантирарди ва ширин сўзлар билан сийларди, аммо яширинча уларга зарар етказарди”. Ли Линфунинг замондошлари у ҳақида: “Тилидан бол томади, қўйнида эса ханжар яширган” дер эдилар”.


Ўн биринчи стратагема: Шафтолини қутқариш учун