36 хитой стратагемаси: ҳарбий ҳийлалар ва иқтисодий муваффақият сирлари Масъул муҳаррир

3-ҳикоят. Вэй ҳукмдори Сюан (эр.ав. 718-700 й.) ўз отасининг канизаги билан ишқий алоқада эди. Канизак ундан Цзицзи исмли ўғил фарзанд кўради. У улғайгач, ҳукмдор Сюан Цзицзини Ци подшолигидан бўлган Сюан Цзян деган аёлга уйлантирмоқчи бўлади. Аммо у аёл жуда гўзал бўлганлиги учун ҳукмдорни ўзи унга уйланади. У аёл икки ўғил кўради: бири кўнгилчан Шоу ва иккинчиси маккор Шо. Охир-оқибатда Сюан Цзян ва унинг ўғли Шо ҳукмдорга Цзицзини ёмонлаб, унга отасини гўзал Сюан Цзянга уйлангани учун кечиролмаган деб туҳмат қиладилар. Натижада ҳукмдор Цзицзини Ци подшолигига топшириқ билан юборади. Бир вақтнинг ўзида, уни Шэн деган жойда ўлдиришлари учун ортидан қотилларни юборади. Ўзининг ўгай акасини яхши кўрадиган меҳрибон ўғил Шоу Цзицзини огоҳлантиради ва қочишни маслаҳат беради. Бироқ Цзицзи укасининг маслаҳатини инкор қилади. У бунинг сабабини конфуцийчиликка хос ўғилнинг ота олдидаги сўзсиз итоаткорлиги билан тушунтиради: “Агар мен отамни буйруғини бажармасам, ўғил деган номга лойиқ бўламанми? Агар оталар бўлмаган давлат бўлганида эди, мен ўша ерда яширинган бўлар эдим».
Цзицзининг жўнашидан олдин Шоу уни маст бўлгунча ичиради, ундан ворис шаҳзода байроғини олади ва ўзи йўлга тушади. Ёлланган қароқчилар Шоуни валиаҳд шаҳзода Цзицзи қабул қилиб, уни ўлдирадилар. Кўп ўтмай йўлда Цзицзининг ўзи кўринади ва хитоб қилади: “Сизлар мени ўлдиришларинг керак эди! Унинг ҳеч қандай айби йўқ! Мени ўлдиринглар!”. Шунда қотиллар Цзицзини ҳам ўлдирадилар.
Ушбу қиссада раҳмдил Шоу олхўри ролини бажаради. Бироқ шафтоли дарахти билан қиёслаш мумкин бўлган Цзицзи, Шоунинг қурбонлигини қабул қилмасдан, ўзини ҳам ҳалок қилади.
Ўн иккинчи стратагема: Қўлга илинган қўйни олиб кетиш


Душманнинг озгина заифлигидан ҳам албатта фойдаланиш зарур.
Ҳатто озгина манфаатни ҳам кўздан қочирмаслик керак.
Душманнинг бироз кучсизлиги – бу мендаги бироз устунликдир.
“36 стратагема”дан
Изоҳ: Катта қўшин маневрни амалга оширса, унинг позициясида кўп заиф нуқталар пайдо бўлади. Ушбу заифликлардан очиқ жангга киришмай фойдалана олиш керак. Бу принцип сиз ҳам ғалаба қозонаётган, ҳам енгилаётган жойингизда аст қотади.
1-ҳикоят. Курашаётган подшоликлар даврида Вэй подшоси Чжао подшолигига қарши уруш бошлади ва кўп ўтмай Чжао пойтахти Ханданни қамал қилди. Чжао ҳукмдори жанубий давлат Чу подшосидан ёрдам сўраб мурожаат қилди. Бироқ у номигагина кичик қўшин юборди. Бир неча ойдан сўнг Вэй қўшини қаттиқ ҳужум билан Чжао пойтахтини эгаллайди. Шу пайтда қўшни Ци подшолиги Вэйга қарши қўшин юборди, лекин Хандан шаҳрини узоқ қамал қилишдан ҳолдан тойган Вэй армияси циликлардан қақшатқич зарбага учраб яксон бўлади. Циликлар “ҳориган душманни хотиржам кутиш” стратагемасини қўллаб, Вэйни тор-мор қилади. Вэй ва Чжаонинг уруш сабабли ҳолдан тойганликларидан фойдаланган Чунинг ёрдамга юборилган кичик қўшини Чжао ерларининг бир қисмини босиб олади. Шундай қилиб Чу ҳукмдори муваффақият билан “қўлга илинган қўйни олиб кетиш” стратагемасини қўллаган.